31/10/20112
Ο Γερμανός οικονομολόγος, επικεφαλής του διεθνούς Ινστιτούτου IFO μίλησε στον ΣΚΑΪ σε μία αποκλειστική συνέντευξη στους Νέους Φακέλους και στον Τάσο Τέλλογλου. Ο διάσημος σύμβουλος της γερμανικής κυβέρνησης Hans-Werner Sinn απαντά στο ερώτημα γιατί θεωρεί ότι ο μόνος δρόμος σωτηρίας για την Ελλάδα βρίσκεται έξω από το ευρώ αλλά και γιατί πιστεύει ότι η σωστότερη σύγκριση για την ελληνική οικονομία είναι με αυτήν της Τουρκίας. Ακόμη, ο Sinn απαντά στο ερώτημα του Τάσου Τέλλογλου εάν πιστεύει ακόμη – όπως είχε δηλώσει στο παρελθόν – ότι αποτέλεσμα μιας οικονομικής κρίσης σαν αυτήν που περνά η Ελλάδα θα μπορούσε να είναι ακόμη και ένας εμφύλιος πόλεμος.
Ήθελα αρχικά να σας ρωτήσω, γιατί πιστεύετε ότι η ελληνική οικονομία έχει πιθανότητα επιβίωσης μόνο εκτός του χώρου του ευρώ, με την εισαγωγή ξανά της δραχμής;
Η ελληνική οικονομία είναι πολύ ακριβή, και θα έπρεπε να ρίξετε το επίπεδο των τιμών κατά 30%, για να φτάσετε το επίπεδο τιμών της Τουρκίας, νομίζω ότι αυτό είναι το καλύτερο μέτρο σύγκρισης, για να είστε πάλι ανταγωνιστικοί και να εξαλειφθούν τα ελλείμματά σας στο εξωτερικό εμπόριο. Τότε, θα έρθουν πάλι οι τουρίστες, και η οικονομία θα αναζωογονηθεί, θα δημιουργηθούν ξανά δουλειές για όλους και η οικονομία μπορεί να αναπτυχθεί ξανά. Αν κανείς δεν είναι πρόθυμος να πραγματοποιήσει αυτή την υποτίμηση του νομίσματος, τότε η Ελλάδα θα βρεθεί σε μία μόνιμη ακινησία, γιατί το πρόβλημα είναι ότι η Ελλάδα, όσο οι κεφαλαιαγορές στην Ευρώπη ήταν ακόμα πρόθυμες να τη χρηματοδοτήσουν, βρέθηκε στη θέση να συσσωρεύει όλο και περισσότερο χρέος, κι έτσι να αναπτύσσει ένα πληθωριστικό επίπεδο τιμών και μισθών, το οποίο δεν την κάνει ανταγωνιστική, αλλά δημιουργεί ένα έλλειμμα εξωτερικού εμπορίου.
Αυτό το έλλειμμα εξωτερικού εμπορίου δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί σε μεγάλη διάρκεια, κι από κει προέρχεται η κρίση. Και η μία κρίση θα φέρει την άλλη σαν αποτέλεσμα, αν η Ελλάδα δεν κάνει υποτίμηση, μια υποτίμηση που μπορεί κανείς να προσπαθήσει να καταφέρει βρισκόμενος μέσα στον χώρο του ευρώ. Τότε θα έπρεπε να γίνει μια συμφωνία μεταξύ όλων των συνδικάτων, του κράτους και των μεγάλων σωματείων, να μειωθούν οι τιμές. Αυτό μπορεί να γίνει, το έδειξε η Λιθουανία, ή ακόμα και η Ιρλανδία, κι αυτοί μείωσαν τις τιμές κατά 12% μέσα σε τέσσερα χρόνια και το αποτέλεσμα ήταν να έχουν πάλι πλεονάσματα εξωτερικού εμπορίου, όμως το ελληνικό πρόβλημα είναι πολύ μεγαλύτερο από το ιρλανδικό, ώστε να φοβάμαι ότι εσείς δεν μπορείτε να το καταφέρετε αυτό. Μάλλον, είμαι αρκετά σίγουρος ότι δεν θα μπορέσετε.
Για εσάς ο καλύτερος δρόμος θα ήταν διαφορετικός, η Ελλάδα προσωρινά - το τονίζω προσωρινά και μετά από δική της απόφαση - θα έπρεπε να βγει από το ευρώ, να υποτιμήσει τη δραχμή, και θα γινόταν ξανά υγιής και ανταγωνιστική, και μετά θα επέστρεφε στο ευρώ. Αυτό θα ήταν το καλύτερο για σας. Αν η Ελλάδα προχωρούσε σε υποτίμηση, θα συνέβαιναν δύο πράγματα: καταρχάς θα ήταν καλό για τη βιομηχανία εξαγωγών, θα μπορούσε η χώρα να πουλήσει τα αγροτικά της προϊόντα, θα μπορούσε να προσελκύσει βιομηχανίες, να δελεάσει τους τουρίστες, και κατά δεύτερον θα ερχόταν πολύ κεφάλαιο στη χώρα από το εξωτερικό, οι πλούσιοι Έλληνες έχουν ήδη μεταφέρει όλα τους τα χρήματα στο εξωτερικό και περιμένουν να δουν πότε θα τα επιστρέψουν. Και φυσικά δεν θα τα επιστρέψουν αν το επίπεδο των τιμών, συμπεριλαμβανομένων των τιμών της γης, διατηρείται στο σημερινό επίπεδο. Γιατί ξέρουμε ότι είναι τεχνητά υψηλό και κάποια στιγμή θα καταρρεύσει, κι έτσι όσο δεν παραμερίζεται αυτή η ανασφάλεια για μια πιθανή κατάρρευση, δεν θα ερθει το κεφάλαιο, και η Ελλάδα θα παραμείνει σε μια οικονομική νέκρωση, με μια μεγάλη ανεργία.
Αυτήν την κατάσταση μπορεί κανείς να την ξεπεράσει μόνο με ένα μέσο: πρέπει οι τιμές να πέσουν και αυτό μπορεί να γίνει, είτε εντός Ευρώ είτε εκτός. Επαναλαμβάνω ότι είναι πολύ πιο απλό για την Ελλάδα να επιστρέψει στη δραχμή και να την υποτιμήσει. Φυσικά στην αρχή θα έρθει μια μεγάλη καταιγίδα, γιατί θα υπάρξει πανικός αναλήψεων, αλλά μετά από αυτήν την καταιγίδα θα λάμψει ξανά πολύ γρήγορα ο ήλιος και η χώρα θα έρθει σε μια πορεία οικονομικής ανάπτυξης. Αυτό το είδαμε στην Αργεντινή και σε πολλά άλλα κράτη που χρεοκόπησαν, όπου σε καμία περίπτωση δεν κατάφερε ένα κράτος να μπει ξανά στον δρόμο της οικονομικής ανάπτυξης χωρίς υποτίμηση του νομίσματός του.
Έχετε πει στο παρελθόν ότι μια πολύ μεγάλη εσωτερική υποτίμηση θα οδηγούσε σε έντονες αντιπαραθέσεις εντός της χώρας, και μιλήσατε ακόμα και για εμφύλιο πόλεμο, γιατί αυτό;
Ναι, αυτή τη γνώμη έχω ακόμα. Δεν πιστεύω ότι είναι δυνατόν να κάνει κανείς εσωτερική υποτίμηση τόσο μεγάλης έκτασης, όταν πρέπει κανείς να κατεβάσει τις τιμές κατά μέσο όρο 30% - πρέπει να μειώσει στο μισό τις τιμές των εσωτερικά παραγόμενων προϊόντων, γιατί τα εισαγόμενα προϊόντα δεν μπορείς να τα φθηνύνεις – δεν πιστεύω ότι αυτό γίνεται. Η Γερμανία από το 1929 ως το 1933 είχε μια παρόμοια κατάσταση, δεν μας επιτρεπόταν να υποτιμήσουμε το νόμισμά μας, ενώ όλες οι άλλες χώρες είχαν κάνει υποτίμηση έναντι του χρυσού, εμείς δεν επιτρεπόταν να το κάνουμε, γιατί δεν μπορούσε η Γερμανία να πληρώσει τις πολεμικές αποζημιώσεις με ένα υποτιμημένο νόμισμα. Το αποτέλεσμα ήταν ότι η χώρα έχασε την ανταγωνιστικότητά της, κι έπρεπε να πέσουν οι τιμές και οι μισθοί στο εσωτερικό μέσω μιας διαδικασίας λιτότητας και σμίκρυνσης της οικονομίας. Μέσα σε τέσσερα χρόνια, από το 1929 ως το 1933 οι μισθοί έπεσαν περίπου κατά 30% και οι τιμές των προϊόντων που παράγονταν στη Γερμανία έπεσαν κατά 23%, αλλά αυτό δημιούργησε τέτοιες εντάσεις στην κοινωνία που η Γερμανία έφτασε στα όρια του εμφύλιου πολέμου. Παρατηρώντας αυτό το παράδειγμα της Γερμανίας ο Κέινς ανέπτυξε τη θεωρία του, ότι δεν είναι δυνατή μια εσωτερική υποτίμηση τόσο μεγάλης έκτασης. Αλλά και ο αντίπαλός του ο Φρίντμαν, που κατά τα άλλα είχε τελείως διαφορετική αντίληψη της οικονομίας της αγοράς από τον Κέινς, συμμερίστηκε αυτή του την άποψη, ότι τόσο μεγάλες υποτιμήσεις δεν είναι κοινωνικά εφικτές εντός ενός νομισματικού χώρου μέσω της περικοπής των μισθών και των τιμών.
Είπατε προηγουμένως ότι το κούρεμα που συμφωνήθηκε δεν είναι αρκετό. Γιατί όχι;
Όχι, δεν το είπα αυτό. Είπα ότι το κούρεμα είναι ενός μεγέθους λογικού, αλλά αυτό που δεν καταφέρνει είναι να αποκαταστήσει την ανταγωνιστικότητα της Ελλάδας, οι τιμές των προίόντων που παράγονται στην Ελλάδα είναι ανεξάρτητες από το ύψος του κουρέματος, γι’ αυτό δεν είναι αρκετό, δεν θα δημιουργήσει νέες θέσεις εργασίας στην Ελλάδα. Για να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας υπάρχει μόνο ένα μέσο, πρέπει να γίνει κανείς πιο φθηνός.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου