Κρούγκμαν: Η Κύπρος πρέπει να φύγει από το ευρώ. Τώρα

28/3/2013

Την έξοδο της Κύπρου από το ευρώ εισηγείται ως λύση για την ανοικοδόμηση της οικονομίας της ο νομπελίστας οικονομολόγος Paul Krugman. Σε άρθρο του που δημοσιεύεται στους New York Times, ο καθηγητής του Princeton εκτιμά ότι μόνο μέσω επιστροφής σε εθνικό νόμισμα μπορεί η Κύπρος να ανακτήσει την ανταγωνιστικότητά της, αφού, συρρικνωθέντος του τραπεζικού της τομέα, μόνη κινητήριος δύναμη απέμεινε ο τουρισμός.

Ολόκληρο το άρθρο του Πολ Κρούγκμαν έχει ως εξής:

 Ένας ανταποκριτής τον οποίο σέβομαι με προκάλεσε (ευγενικά) να πω ξεκάθαρα τι πιστεύω ότι πρέπει να κάνει η Κύπρος, αφήνοντας κατά μέρος όλες τις ερωτήσεις περί πολιτικού ρεαλισμού. Έχει δίκιο: αν και θεωρώ ότι καλώς ξοδεύω τον περισσότερο χρόνο μου σε αυτό το blog εργαζόμενος εντός των ορίων του πολιτικά εφικτού και στηριζόμενος σε έναν συνδυασμό λογικής και γελοιοποίησης για να θέτω τα πράγματα εκτός ορίων, ενίοτε θα πρέπει να αναφέρω ρητά και κατηγορηματικά τι θα έκανα εγώ, αν μου δινόταν η ευκαιρία.

Ορίστε λοιπόν: Ναι, η Κύπρος πρέπει να φύγει από το ευρώ. Τώρα.

Ο λόγος είναι απλός: η παραμονή στο ευρώ σημαίνει μια απίστευτα σοβαρή οικονομική δυσπραγία, η οποία θα διαρκέσει για πολλά χρόνια ενώ η Κύπρος θα προσπαθεί να φτιάξει έναν νέο τομέα εξαγωγών. Φεύγοντας από το ευρώ, και αφήνοντας το νέο της νόμισμα να διολισθήσει ομαλά θα επιτάχυνε σε μεγάλο βαθμό την ανοικοδόμηση.

Αν κοιτάξετε το εμπορικό προφίλ της Κύπρου, μπορείτε να δείτε πόσο μεγάλη είναι η ζημιά που είναι έτοιμη να υποστεί η χώρα. Πρόκειται για μια πολύ ανοικτή οικονομία με μόλις δύο σημαντικούς τομείς εξαγωγών, τις τραπεζικές υπηρεσίες και τον τουρισμό – και ο ένας από αυτούς μόλις εξαφανίστηκε. Αυτό από μόνο του θα οδηγήσει σε μια σοβαρή ύφεση. Επιπλέον, η τρόικα απαιτεί σημαντικά νέα μέτρα λιτότητας, παρόλο που η χώρα έχει δήθεν ισχυρή πρωτογενή (εκτός τόκων) ισορροπία στον προϋπολογισμό. Δεν θα είναι έκπληξη να δούμε μια πτώση 20% του πραγματικού ΑΕΠ.

Ποια είναι η πορεία προς τα εμπρός; Η Κύπρος χρειάζεται μια τουριστική αναπτυξιακή έκρηξη, καθώς και μια ταχεία ανάπτυξη στις άλλες εξαγωγές -υποθέτω με τον γεωργικό τομέα ως οδηγό, αν και δεν ξέρω πολλά γι' αυτό. Ο προφανής τρόπος για να γίνει αυτό είναι μέσω μιας μεγάλης υποτίμησης. Ναι, στο τέλος αυτό πιθανώς οδηγήσει σε φθηνές τιμές που προσελκύουν πολλά βρετανικά τουριστικά πακέτα.

Το να φτάσει στο ίδιο σημείο με την περικοπή των ονομαστικών μισθών θα διαρκέσει πολύ περισσότερο και θα προκαλέσει πολύ μεγαλύτερη ανθρώπινη και οικονομική ζημία.

Αλλά είναι πραγματικά δυνατό να μπορέσει μια χώρα να φύγει από το ευρώ; Η άποψη του Barry Eichengreen (σ.σ. καθηγητή οικονομικής ιστορίας του πανεπιστημίου του Μπέρκλεϊ), που μας λέει πως ακόμη και μια ένδειξη εξόδου θα προκαλέσει πανικόβλητη φυγή κεφαλαίων και bank runs είναι πλέον άνευ αντικειμένου: οι τράπεζες είναι κλειστές και υπάρχει έλεγχος στην κίνηση κεφαλαίου. Έτσι, αν ήμουν δικτάτορας, απλά θα παρέτεινα την τραπεζική αργία για τόσο μεγάλο χρονικό διάστημα όσο θα χρειαστεί για να προετοιμαστεί το νέο νόμισμα.

Εντάξει, θα με ρωτήσετε, τι γίνεται με τα χαρτονομίσματα; Δεν είμαι ειδικός σε τέτοια θέματα, αλλά έχω ακούσει προτάσεις ότι θα μπορούσε να είναι δυνατόν να δοθούν χρεωστικές κάρτες σε κυκλοφορία, ώστε οι επιχειρήσεις να ανακεφαλαιωθούν χωρίς να χρειάζεται να περιμένουν γι' αυτό τα εκτυπωτικά πιεστήρια. Η κυβέρνηση θα μπορούσε επίσης να εκδώσει προσωρινά χρεόγραφα που δεν μοιάζουν βέβαια με σωστά χαρτονομίσματα, ως μεταβατικό μέτρο.

Ναι, ακούγεται αρκετά αυτοσχέδιο και απελπισμένο. Η απελπισία όμως είναι ενδεδειγμένη! Σε αντίθετη περίπτωση, μιλάμε τουλάχιστον για ελληνικά επίπεδα λιτότητας ή χειρότερα, σε μια οικονομία της οποίας τα βασικά στοιχεία, χάρη στην κατάρρευση των υπεράκτιων τραπεζών, είναι πολύ χειρότερα από ό, τι υπήρξαν ποτέ στην Ελλάδα.

Η εικασία μου είναι ότι τίποτα από αυτά δεν θα συμβεί, τουλάχιστον όχι αμέσως, και ότι η ηγεσία της χώρας θα φοβηθεί το άλμα προς το άγνωστο που θα προέλθει από την έξοδο από το ευρώ, παρά την προφανή φρίκη του να προσπαθούν να μείνουν μέσα. Όμως, όπως είπα, πιστεύω πως η έξοδος από το ευρώ είναι αυτό πρέπει να γίνει τώρα.

Πηγή