26/5/2013
Το θέμα της παραμονής ή όχι της χώρας στην ευρωζώνη μπορεί να απομακρύνθηκε ως ενδεχόμενο επιβεβλημένο από μία επικείμενη χρεοκοπία, ωστόσο επανέρχεται δριμύτερο ως πολιτική επιλογή εξαιτίας της διάλυσης της κοινωνικής συνοχής. Στο προσκήνιο το φέρνουν τέσσερις ουσιαστικές εξελίξεις: α) η δημιουργία του κόμματος Σχέδιο Β του Αλέκου Αλαβάνου, β) η πρόσφατη θέση του ΑΚΕΛ για έξοδο της Κύπρου από το ευρώ, γ) η διαφαινόμενη αύξηση του ρεύματος υπέρ της εξόδου, εντός και εκτός ΣΥΡΙΖΑ, και δ) η δημιουργία δεξιού γερμανικού κόμματος (AfD) υπέρ της εξόδου από το ευρώ αδύναμων χωρών, όπως οι Ελλάδα, Κύπρος και Σλοβενία. Η «Κ.Ε.» επιχειρεί να φωτίσει περισσότερες πτυχές των προεκτάσεων, απαντώντας σε καίριες ερωτήσεις και φιλοξενώντας απόψεις ακαδημαϊκών.
Υπάρχει κίνδυνος εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ σήμερα;
Ο κίνδυνος να διωχθεί έμμεσα η Ελλάδα από την ευρωζώνη μέσω της διακοπής παροχής ρευστότητας από την ΕΚΤ έχει περιοριστεί πάρα πολύ με την πιστή εφαρμογή του Μνημονίου από την ελληνική κυβέρνηση, με την έννοια της επίτευξης πρωτογενούς πλεονάσματος.
Αν δεν επιτευχθεί πλεόνασμα, θα μας πετάξουν έξω;
Όχι, αλλά ίσως μας αναγκάσουν, διότι θα μας ζητήσουν πρόσθετα δημοσιονομικά μέτρα (περικοπές μισθών και συντάξεων) , περισσότερες αποκρατικοποιήσεις, κ.ο.κ. Σε κάθε περίπτωση, θα χρειαστεί νέο σημαντικό κούρεμα χρέους.
Μπορεί η έξοδος να συμβεί με πολιτική απόφαση;
Δεδομένου ότι η επιστροφή στην ανάκαμψη αργεί και η κοινωνία έχει διαλυθεί, η πρόταση για επιστροφή σε εθνικό νόμισμα που υιοθετεί μέρος της Αριστεράς κερδίζει έδαφος. Η πρόταση αυτή δεν θεωρεί κίνδυνο αλλά σωτηρία την ανάκτηση του μέσου της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής και δεν περιορίζεται στην επιστροφή στη δραχμή με ταυτόχρονη μεγάλη υποτίμησή της, αλλά συνοδεύεται από μονομερή διαγραφή χρέους, επιβολή ελέγχων στην κίνηση κεφαλαίων, εθνικοποίηση τραπεζών και επανεθνικοποίηση ΔΕΚΟ, άσκηση βιομηχανικής πολιτικής, αναδιανομή εισοδήματος κ.λπ.
Μπορεί στην έξοδο να συναινέσει η Ε.Ε. όπως ζητά το ΑΚΕΛ;
Αυτό είναι από εξαιρετικά δύσκολο έως απίθανο. Η ευρωζώνη αντιμετωπίζει πάντα το συστημικό κίνδυνο της μετάδοσης της κρίσης σε άλλες χώρες-μέλη και η έξοδος της Κύπρου -κι ακόμη περισσότερο της Ελλάδας- από το ευρώ θα σημάνει κρίση εμπιστοσύνης στο μέλλον της, τροφοδοτώντας ισχυρές φυγόκεντρες τάσεις που ενδεχομένως προκαλέσουν τη διάλυση της ίδιας της ευρωζώνης. Επίσης, η ευρωζώνη έχει ήδη επενδύσει πολλά χρήματα, ενώ έχει μεγάλα γεωστρατηγικά (πολιτικά και οικονομικά) συμφέροντα στη ΝΑ Μεσόγειο που δεν θα εγκαταλείψει αμαχητί. Αντίθετα, θα προσπαθήσει να αποσοβήσει οποιαδήποτε έξοδο και σε περίπτωση που συμβεί, το πιθανότερο είναι να επιχειρήσει να την καταστήσει παράδειγμα προς αποφυγήν, τιμωρώντας με προστατευτικά και περιοριστικά μέτρα τη «χώρα-φυγάδα».
Ποια είναι τα προσδοκώμενα οφέλη από την έξοδο και πόσο εφικτά είναι;
Οι προασπιστές της «εξόδου» προσδοκούν ότι με τη μονομερή απαλλαγή από μεγάλο μέρος του χρέους και την ανάληψη δράσης από την εθνικοποιημένη πλέον οικονομική πολιτική, η χώρα θα ανακάμψει ανταγωνιστικά και παραγωγικά και με τη βοήθεια της αναδιανομής εισοδήματος και νέων διακρατικών συμμαχιών θα επιστρέψει στην ανάπτυξη. Μιλούν για θυσίες του λαού, αλλά και γρήγορη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του, σε μία πορεία προς το σοσιαλισμό, υποδεικνύοντας συγχρόνως ως περιπτώσεις επιτυχίας την Αργεντινή, την Ισλανδία και πρόσφατα την Ιαπωνία.
Είναι εφικτά αυτά τα προσδοκώμενα οφέλη;
Το πόσο εφικτά είναι τα οφέλη αυτά κανείς δεν το γνωρίζει με βεβαιότητα, αφού ακόμη και οι θιασώτες της εξόδου δεν έχουν ποσοτικοποιήσει τα μέτρα που θα λάβουν και δεν γνωρίζουν τις επιπτώσεις τους. Το πείραμα εξόδου από μία νομισματική ένωση, και μάλιστα σε περίοδο κρίσης, δεν έχει επαναληφθεί και χαρακτηρίζεται από υψηλό βαθμό αβεβαιότητας και επικινδυνότητας. Μόνο το λογιστικό και διαδικαστικό τμήμα της μετάβασης σε εθνικό νόμισμα (η νέα «δραχμή» δεν θα έχει καμία σχέση με την παλιά) θα απαιτήσει αρκετούς μήνες, στη διάρκεια των οποίων, αλλά και μετά, θα υπάρχει αυστηρός περιορισμός στην κίνηση κεφαλαίων, κάτι που, σε συνδυασμό με τη ριζοσπαστική πολιτική και οικονομική αλλαγή, θα επιφέρει το πάγωμα όλων των επενδύσεων και την έλλειψη κάθε εμπιστοσύνης στη νέα δραχμή. Ελλείψει εξωτερικής χρηματοδότησης, θα κατασχεθεί μέρος των καταθέσεων και θα αυξηθεί πολύ η φορολογία. Όσο προοδευτική κι αν είναι αυτή, τα λαϊκά εισοδήματα θα συμπιεστούν, με την πίεση να αυξάνει επίσης από τον εισαγόμενο πληθωρισμό που θα φέρει η υποτίμηση (ακρίβεια σε τρόφιμα, φάρμακα, καύσιμα) και τη μείωση των πραγματικών μισθών, ώστε να υπάρξουν κάποια κέρδη ανταγωνιστικότητας από την υποτίμηση. Την αναδιανομή εισοδήματος σε επίπεδο φορολογίας υπέρ των φτωχών τάξεων θα αντισταθμίσει με το παραπάνω η αναδιανομή σε βάρος τους μέσω της υποτίμησης. Όμως το βασικότερο εμπόδιο σε μία αποτελεσματική επιστροφή στην ανάπτυξη μέσω δραχμής αποτελεί η βαθιά οργανική ένταξη της ελληνικής οικονομίας στον ευρωπαϊκό καταμερισμό εργασίας. Γιατί αν διαγράψει η Ελλάδα μονομερώς το χρέος, αθετώντας τις υποχρεώσεις της και προκαλώντας ανοιχτά πλέον τις λοιπές χώρες-μέλη της ευρωζώνης, οι οποίες στο μεταξύ ανέλαβαν το χρέος αυτό, είναι σχεδόν βέβαιο πως -εκτός της αυτόματης διακοπής όλων των κοινοτικών ενισχύσεων τύπου ΕΣΠΑ κ.ά.- αυτές θα στραφούν εναντίον της Ελλάδας με σοβαρές οικονομικές κυρώσεις και αντίποινα προς παραδειγματισμό (κατάσχεση ελληνικού χρυσού και αποταμιεύσεων στο εξωτερικό, διακοπή εμπορικών συναλλαγών και πιστώσεων, επιβολή δασμών ή/και ποσοστώσεων στις εξαγωγές μας, έκδοση τουριστικών οδηγιών σε βάρος μας, κ.λ.π.). Σ' αυτή την περίπτωση μιλάμε για οικονομικό πόλεμο και αποκλεισμό που προκαλεί ασφυξία στην ελληνική οικονομία, αχρηστεύοντας κάθε υποτίμηση και οδηγώντας σε φιάσκο την έξοδο. Τέλος, οι τρεις χώρες που αναφέρθηκαν αποτελούν διαφορετικές περιπτώσεις και είχαν όλες δικό τους νόμισμα εξαρχής.
Τι θα σημάνει μία υποτίμηση της δραχμής, πόσο μπορεί να φθάσει και τι κίνδυνο εγκυμονεί;
Το πιθανότερο είναι να γίνει ανεξέλεγκτη λόγω της έλλειψης εμπιστοσύνης των αγορών στη νέα δραχμή. Μπορεί να ξεκινήσει με 25%-30% και να ξεπεράσει το 60%. Τα οφέλη για τις εξαγωγές θα εξαρτηθούν από τη στάση των Ευρωπαίων, ενώ δεν θα αποδειχθούν ικανά να σύρουν την οικονομία από την ύφεση. Οι μεγάλοι χαμένοι θα είναι οι μισθωτοί. Ο μεγάλος κίνδυνος είναι να διαλυθεί η ευρωζώνη και να ακολουθήσουν κι άλλες χώρες το παράδειγμα της Ελλάδας, υποτιμώντας το νόμισμά τους, οπότε έτσι θα ακυρωθούν τα όποια ελληνικά οφέλη της εξόδου και της υποτίμησης.
Τι μπορεί η Ελλάδα να περιμένει από τις άλλες μεγάλες δυνάμεις σε περίπτωση εξόδου;
Ελάχιστα πράγματα. Τη στάση της Ρωσίας την είδαμε με την Κύπρο. Προέταξε τα πολύ σημαντικότερα συμφέροντά της με την Ευρώπη. Τη στάση της Κίνας τη βλέπουμε τώρα με την Ελλάδα. Το ενδιαφέρον της να επενδύσει στη χώρα εξαρτάται αποκλειστικά από το ρόλο της Ελλάδας ως πύλης εισόδου στην ευρωπαϊκή ενδοχώρα, ως μέλος της ευρωζώνης. Αν φύγει η Ελλάδα από την ευρωζώνη, για την Κίνα θα είμαστε αμελητέα ποσότητα.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου