Οι απολύσεις των δημοσίων υπαλλήλων θ' αυξήσουν τους φόρους και την ύφεση

26/6/2013

Σε προσωπικές συζητήσεις ακούω συχνά, η αλήθεια είναι τις περισσότερες φορές, ότι οι δαπάνες για τους υπεράριθμους δημόσιους υπαλλήλους μας έφεραν σ' αυτή την κατάσταση. Αυτό θα ήταν αλήθεια αν η οικονομία του κράτους ήταν ίδια με την οικονομία μίας επιχείρησης ή την οικιακή οικονομία. Έχω πολλά έξοδα και βάζω χρέος το οποίο για να το ξεπληρώσω θα πρέπει να μειώσω τα έξοδα μου εφ' όσον δεν γίνεται με άλλον τρόπο.

Το κράτος δεν είναι επιχείρηση. Δεν ισχύει το ότι πρέπει να μειώσει τις δαπάνες του για να πληρώσει τα χρέη του. Η αλήθεια είναι ότι πρέπει να γίνει το ... αντίθετο. Όχι δεν είναι σοφιστεία ούτε προσπάθεια αποπροσανατολισμού του λαού. Ούτε άποψη που έχει σαν υπόβαθρο ''αριστερά'' πολιτικά κριτήρια. Αυτό έχει γίνει στη μητρόπολη του καπιταλισμού, στις ΗΠΑ. Οπότε είναι άτοπα τα περί ''σοβιετικής οικονομίας'' που ακούμε από κάποιους όταν αναφέρονται στην αντιμετώπιση της κρίσης χωρίς να μειώνονται οι συντάξεις και οι μισθοί, να κλείνουν νοσοκομεία και σχολεία.

Στην μεγάλη ύφεση του 1929, η κυβέρνηση των ΗΠΑ για να αντιμετωπίσει την ύφεση αύξανε τις δαπάνες και δεν τις μείωνε. Ο πρόεδρος του Levy Economics Institute της Νέας Υόρκης D.Β. Παπαδημητρίου εξηγεί πώς και γιατί:

''Ο «εργοδότης της έσχατης προσφυγής» είναι ανάθεμα γι΄ αυτούς που είναι πεπεισμένοι για τον περιορισμό του μεγέθους του κρατικού τομέα. Αλλά οι αγορές, όπως έχουν αρχίσει να συνειδητοποιούν οι οικονομολόγοι, δεν μας προσφέρουν τα βέλτιστα αποτελέσματα. Ο ιδιωτικός τομέας δεν θα επεκταθεί εκτός και αν υπάρχει εμπιστοσύνη για το μέλλον.
Σε περιπτώσεις όπου συρρικνώνεται η οικονομική δραστηριότητα, μόνο το κράτος, διαχωρισμένο από εκτιμήσεις «κέρδους», μπορεί να δημιουργήσει μια αγορά, συμπεριλαμβανομένων της αγοράς εργασίας, για τα αγαθά και τις υπηρεσίες που ο ιδιωτικός τομέας δεν ενδιαφέρεται να συμμετάσχει - δηλαδή μικρά έργα υποδομών, καθαρισμό του περιβάλλοντος, συντήρηση πάρκων και πάρα πολλά άλλα τέτοια έργα. Το πρόγραμμα του «εργοδότη της έσχατης προσφυγής» ήταν ο ακρογωνιαίος λίθος του προγράμματος του New Deal που εμπνεύστηκε η κυβέρνηση Ρούσβελτ κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης.
Παρόμοια προγράμματα υπάρχουν σήμερα στη Χιλή, στη Νότια Κορέα και σε πολλά άλλα μέρη. Η Ελλάδα θα μπορούσε να επωφεληθεί σε αφάνταστα μεγάλο βαθμό από την ενεργοποίηση αυτού του προγράμματος.'' (Πηγή)

Οι ΗΠΑ λοιπόν προσλάμβαναν και δεν απέλυαν, αύξαναν τις δαπάνες και δεν τις μείωναν. Αυτό είναι λογικό γιατί έτσι αυξήθηκε η απασχόληση τη στιγμή που κανένας ιδιώτης δεν προσλάμβανε επειδή δεν μπορούσε λόγω της ύφεσης. Έτσι άρχισε να αυξάνεται η κατανάλωση και να κινείται η οικονομία. Σε κοινωνικό επίπεδο μειώθηκε η ανεργία, η πείνα και η φτώχεια.

Αν οι ΗΠΑ το έκαναν αυτό, τότε πρέπει να μας προβληματίζει το γιατί εμείς κάνουμε το αντίθετο ακολουθώντας τις εντολές της λεγόμενης ''τρόικα'' που αποτελείται από την ΕΚΤ, την ΕΕ και το ΔΝΤ. (όπου ΕΕ βλέπε Γερμανία). Οι δανειστές μας θα έπρεπε να ενδιαφέρονται να πάει καλά η οικονομία μας για να μπορέσουν να πάρουν πίσω τα λεφτά τους ή τέλος πάντων να πληρώνουμε τους τόκους δηλαδή να εξυπηρετούμε το χρέος μας. Αντιθέτως το μέτρο των μειώσεων των δαπανών μειώνει το κρατικό εισόδημα. Αυτό γίνεται γιατί το κράτος έχει λιγότερα έσοδα από άμεσους και έμμεσους φόρους. Οι πολίτες έχουν λιγότερα λεφτά για να φορολογήσει το κράτος. Έτσι τα έσοδα από τους λιγότερους φόρους θα πρέπει το κράτος να τα ισοσκελίσει με νέους φόρους είτε να περικόψει περισσότερο τις δαπάνες μιας και δεν μπορεί να τις εξυπηρετήσει (πχ. να κλείσει κι άλλα σχολεία, να κλείσει νοσοκομεία κλπ.) Έτσι όμως οι νέες περικοπές θα φέρουν νέα ελλείμματα εσόδων, θα βάλει το κράτος κι άλλους φόρους που θα φέρουν νέα ελλείμματα κοκ.

Το παραπάνω δείχνει και το αδιέξοδο της πολιτικής που επιβάλλει στη χώρα μας η τρόικα. Είναι εγκληματικό να μειώνονται οι δαπάνες σε περίοδο κρίσης. Για αυτό δεν πρέπει να απολυθούν δημόσιοι υπάλληλοι. Οι απολύσεις θα φέρουν νέα ελλείμματα εσόδων, θα μπουν νέοι φόροι για να καλυφθούν οι οποίοι θα δημιουργήσουν νέα ελλείμματα και πάει λέγοντας. Η κοινωνία θα υποφέρει. Η ανεργία θα αυξάνεται με γεωμετρική περίοδο κι όσο θα συνεχίζεται αυτή η πολιτική τόσο δεν θα υπάρχει ελπίδα για αντιμετώπιση της ''κρίσης''.

Άντε όμως να αποδείξεις σε κάποιον που πιστεύει ότι οι υπεράριθμοι δημόσιοι υπάλληλοι ευθύνονται για την κρίση μας. Άντε να πείσεις κάποιον που έχει βρεθεί χιλιάδες φορές αντιμέτωπος με έναν δημόσιο υπάλληλο που είχε την σιγουριά του ''μέσου'' και συμπεριφερόταν αισχρά. Όμως άλλο το ένα κι άλλο το άλλο. Άλλο η πολιτική αντιμετώπιση του προβλήματος και άλλο η αντιμετώπιση του με οικονομικά κριτήρια. Αν τους αντιπαθεί κανείς, ας ζητήσει την αντικατάσταση τους με άλλους που θα έχουν προσληφθεί με διαφανείς διαδικασίες. Ας διώξουν όλα τα κομματόσκυλα κι ας προσλάβουν με το ΑΣΕΠ αν αυτό ικανοποιεί ΄κάποιους. Προς Θεού όμως όχι να μειωθεί ο αριθμός των δημοσίων υπαλλήλων και κατ' επέκταση οι δημόσιες δαπάνες.

Με την αύξηση των δαπανών θα μειωθεί η ανεργία, θα έχουν έσοδα τα ασφαλιστικά ταμεία για να μπορέσουν να παρέχουν συντάξεις και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, θα αυξηθούν τα έσοδα του κράτους από τους άμεσους και έμμεσους φόρους και η οικονομία θα γνωρίσει ανάπτυξη.

Το ερώτημα είναι πού θα βρεθούν τα λεφτά για να γίνει κάτι τέτοιο από τη στιγμή που οι δανειστές μας μας δανείζουν μόνον για εξυπηρέτηση του χρέους μας και οι δαπάνες καλύπτονται από δανεισμό με έντοκα γραμμάτια. Εδώ έρχεται το θέμα της επιλογής του νομίσματος. Το ευρώ δεν μπορούμε να το τυπώσουμε. Να δανειστούμε αποκλείεται. Να κάνουμε εσωτερικό δανεισμό πάλι αποκλείεται λόγω της απώλειας της εμπιστοσύνης του πολίτη λόγω του PSI, αλλά και να δανειζόμασταν θα ήταν σε νόμισμα που δεν το τυπώνουμε άρα δεν θα μπορούσαμε να εξυπηρετήσουμε αυτόν το δανεισμό.

Επομένως είναι μονόδρομος η επιλογή του εθνικού νομίσματος (όχι αυτού που ονόμασε ο Α. Τσίπρας ''εθνικό νόμισμα''). Πολλά δύσκολα έβαλα μαζεμένα, αλλά το ένα εξαρτάται από το άλλο. Η αύξηση των δαπανών εξαρτάται από την ύπαρξη ρευστού στα κρατικά ταμεία και με το ευρώ η ρευστότητα είναι όνειρο απατηλό.

Ας δούμε από τι συνίσταται το ΑΕΠ:
''Το ΑΕΠ υπολογίζεται με τον εξής τύπο: ΑΕΠ GDP = C + I + G + NX
(C) κατανάλωση, (Ι) επένδυση, (G) δημόσιες δαπάνες για την αγορά αγαθών και υπηρεσιών και (ΝΧ) καθαρές εξαγωγές.'' (Πηγή)

Ας τα πάρουμε ένα-ένα.
1. Η κατανάλωση μειώνεται από την εσωτερική υποτίμηση δηλαδή τις μειώσεις των μισθών. Επίσης μειώνεται και από τις μειώσεις των δημοσίων δαπανών (μισθοί, συντάξεις, μείωση δημοσίων επενδύσεων).

2. Οι επενδύσεις μειώνονται λόγω της μείωσης της κατανάλωσης. Καμία εταιρεία δεν θα επενδύσει σε μία χώρα που μειώνεται η κατανάλωση και επομένως και η πελατεία. Όσες πολυεθνικές στον τομέα του εμπορίου και της παροχής υπηρεσιών ήταν εδώ προ κρίσης, κάποιες απ' αυτές  αυτές παραμένουν. Κάποιες άλλες αποχώρησαν. Προσέλκυση παραγωγικών επενδύσεων δεν πρόκειται να υπάρξει γιατί δεν υπάρχει αυξημένη εσωτερική αγορά. Η πολυεθνική που θα επενδύσει θα κάνει μέρος της απόσβεσης με την κατανάλωση στην εσωτερική αγορά. Αν δεν υπάρχει αυτή, τότε θα κάνει επενδύσεις για να παράγονται προϊόντα που θα πωλούνται σε άλλες χώρες. Εδώ τίθεται το ερώτημα: πώς θα ανταγωνιστεί η Ελλάδα την γειτονική Βουλγαρία που έχει ήδη 200 ευρώ μικτό βασικό μισθό; Γιατί να έρθει εδώ μία πολυεθνική για να κάνει επένδυση και να μην πάει λίγες δεκάδες χιλιόμετρα βορειότερα; Με ποια οικονομικά κριτήρια θα διάλεγε κανείς την Ελλάδα; Για να μην μιλήσουμε και την αστάθεια της κοινωνίας με ενδεχόμενες ταραχές να είναι πάντα υπολογίσιμες.

3. Οι δημόσιες επενδύσεις μειώνονται στην Ελλάδα των μνημονίων. Καταλαβαίνει κανείς γιατί αυξάνεται η ύφεση. 'Ήδη η Ελλάδα έχει ξεπεράσει και τις ΗΠΑ της εποχής της μεγάλης ύφεσης και την Αργεντινή της εσωτερικής υποτίμησης. Έχει θέσει καινούργια δεδομένα τα οποία θα αποτελούν μαθήματα  στις οικονομικές σχολές. Η ύφεση έχει φτάσει το 25%, η επίσημη ανεργία το 27% και όλοι οι οικονομικοί δείκτες έχουν καταβαραθρωθεί. Οι ΗΠΑ αύξησαν τις δημόσιες δαπάνες το 1929, ακριβώς για να σταματήσουν την ύφεση και για να δημιουργήσουν ανάπτυξη.

4. Το ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών (εξαγωγές μείον εισαγωγές), έχει βελτιωθεί στην περίοδο της κρίσης γιατί μειώθηκε η εσωτερική κατανάλωση. Δηλαδή μειώθηκε η αγοραστική δύναμη των πολιτών οι οποίοι δεν αγοράζουν και εισαγόμενα και εγχώρια προϊόντα. Οι παραγωγοί εξάγουν τα προϊόντα οπότε έχουμε σημαντική βελτίωση του ισοζυγίου που όμως πάλι είναι ελλειμματικό. Η φτώχεια δηλαδή, χρησιμοποιείται σαν εργαλείο δημοσιονομικής πολιτικής. Όμως ακόμα και με την βελτίωση του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών, η μείωση του ΑΕΠ από τους άλλους παράγοντες δεν μπορεί να ισοσκελιστεί απ' αυτό.

Τα παραπάνω δείχνουν το μέλλον μας (ατομικό και συλλογικό) σε περίπτωση που συνεχιστεί η σημερινή οικονομική πολιτική.Μη ξεχνάμε ότι το κακό άρχισε από τις μειώσεις των μισθών στον ιδιωτικό τομέα που μείωσαν τα φορολογικά έσοδα του κράτους, μπήκαν φόροι για να ισοσκελιστούν τα ελλείμματα των εσόδων, έγιναν μειώσεις των δημοσίων δαπανών που έφεραν νέα ελλείμματα και ύφεση και δημιουργήθηκε έτσι ο φαύλος κύκλος της μνημονιακής πολιτικής.

Θα πει κανείς ότι με την αύξηση των δαπανών από την εκτύπωση του εθνικού νομίσματος θ' αυξηθεί ο πληθωρισμός. Η αλήθεια είναι ότι η αντιμετώπιση της έλλειψης ρευστότητας μ' αυτόν τον τρόπο μιας και δεν γίνεται με άλλον, θα αυξήσει τον πληθωρισμό αλλά τα παραδείγματα της Αργεντινής και της Ισλανδίας έδειξαν ότι αυτό κρατάει λίγους μήνες και ότι το νόμισμα σταθεροποιείται γρήγορα. (στην Αργεντινή χρειάστηκαν τρεις μήνες). Όποιος φοβάται τον πληθωρισμό πρέπει να μάθει να ζει με την ανεργία και τη φτώχεια.

Όποιος κατάλαβε, κατάλαβε. Οι υπόλοιποι ας περιμένουν ότι με τις απολύσεις των δημοσίων υπαλλήλων θα βελτιωθεί η κατάσταση και όταν δεν γίνει αυτό, ας καταριούνται για όσα έγιναν τα τελευταία τριάντα χρόνια και ας αναπολούν την εποχή της δικτατορίας.Οι συνταξιούχοι να είναι προετοιμασμένοι να μην παίρνουν καθόλου σύνταξη γιατί τα ταμεία διαλύονται από την ανεργία, οι άνεργοι δεν πρόκειται να βρουν ποτέ δουλειά, οι ιδιωτικοί και δημόσιοι υπάλληλοι θα χάσουν τη δουλειά τους και η κατάσταση θα πηγαίνει από το κακό στο χειρότερο χωρίς καμία ελπίδα βελτίωσης.