10/6/2013
Εάν η τρόικα που χειρίζεται τις διασώσεις των προβληματικών χωρών της ζώνης του ευρώ ήταν μια ποδοσφαιρική ομάδα, κατά πάσα πιθανότητα θα έψαχνε για ένα νέο προπονητή μετά την επίτευξη μίας νίκης, μια ήττας και μίας ισοπαλίας.
Το τρίο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου και της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας συγκροτήθηκε βιαστικά τον Μάρτη 2010, μετά την έκρηξη του δημοσίου χρέους και του ελλείμματος της Ελλάδας που ήταν έτοιμη να χάσει την πρόσβαση στη χρηματοδότηση από τις αγορές.
Η έκθεση του ΔΝΤ που δημοσιεύτηκε την προηγούμενη εβδομάδα με το ''mea culpa'' σχετικά με τα λάθη του ελληνικού προγράμματος, αποκάλυψε τον μύθο ότι τα τρία θεσμικά όργανα συμφωνούσαν για τα πακέτα διάσωσης που είχαν σχεδιαστεί και εφαρμόζονταν στην Ελλάδα, την Ιρλανδία, την Πορτογαλία και τώρα στην Κύπρο.
Πίσω από τις κλειστές πόρτες, συγκρούστηκαν για το αν η Ελλάδα πρέπει να αναδιαρθρώσει το χρέος της, αναγκάζοντας έτσι τους κατόχους των ομολόγων της να έχουν απώλειες και αν στην Ιρλανδία θα έπρεπε οι κάτοχοι των ομολόγων να μοιραστούν τις ζημιές της οικονομικής διάσωσης των διαλυμένων τραπεζών.
Εξακολουθούν να διαφωνούν για το αν οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις θα πρέπει να διαγράψουν κάποια δάνεια της Αθήνας για να κάνουν το χρέος της βιώσιμο μακροπρόθεσμα, μια ιδέα που είναι πολιτικά εκρηκτική εν όψη των γερμανικών εκλογών του Σεπτεμβρίου.
Η δημοσιοποίηση των διαφορών αυτών θέτει το ερώτημα αν έχει έρθει το τέλος της τρόικα. Όλες οι πλευρές αισθάνονται πόνο, αλλά το διαζύγιο φαίνεται απίθανο.
Το ΔΝΤ λέει ότι μείωσε τις προδιαγραφές του για να υποστηρίξει ένα ελαττωματικό πρόγραμμα για την Ελλάδα. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή λέει ότι «διαφωνεί ριζικά» με την άποψη του ΔΝΤ ότι το ελληνικό χρέος θα έπρεπε να είχε διαγραφεί νωρίτερα και η ΕΚΤ λέει το ΔΝΤ παραπλανεί εκ των υστέρων.
Οι Ευρωπαίοι υποστηρίζουν ότι στον μεγάλο πανικό των αγορών το 2010, πριν η ευρωζώνη ''χτίσει ένα τοίχος προστασίας'', αν είχε αφήσει την Ελλάδα να χρεοκοπήσει ή να αναδιαρθρώσει το χρέος της θα μπορούσε να είχε προκαλέσει μαζική μετάδοση των προβλημάτων σε άλλες χώρες και ίσως να κατέστρεφε το ενιαίο ευρωπαικό νόμισμα. .
«Θα ήταν η Lehman της Ευρώπης»,δήλωσε στο Reuters ο Επίτροπος Οικονομικών και Νομισματικών Υποθέσεων της ΕΕ Όλι Ρεν, αναφερόμενος στην κατάρρευση του 2008 της αμερικανικής επενδυτικής τράπεζας Lehman Brothers, που πυροδότησε μια παγκόσμια οικονομική κρίση."Δεν θυμάμαι αν ο διευθύνων σύμβουλος του ΔΝΤ Dominique Strauss-Kahn είχε προτείνει πρόωρη αναδιάρθρωση του χρέους, αλλά θυμάμαι ότι η Κριστίν Λαγκάρντ, δεν αντιτίθεται σε αυτό." είπε.
Η Κ. Λαγκάρντ ήταν υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας εκείνη την περίοδο και αντικατέστησε τον Στρος-Καν ως επικεφαλής του ΔΝΤ το 2011.
''Μαγείρεμα'' αριθμών;
Η πιο καταστροφική υποψία που προκύπτει από την έκθεση του ΔΝΤ για το ελληνικό πρόγραμμα, είναι ότι η τρόικα έκανε υπερβολικά αισιόδοξες προβλέψεις για την ανάπτυξη και ''μαγείρεψε'' τους αριθμούς για το χρέος, επειδή οι πολιτικοί ηγέτες της ευρωζώνης επηρέαζαν αθέμιτα την διαδικασία.
Οι εμπειρογνώμονες του ΔΝΤ λένε ότι οι Ευρωπαίοι ηγέτες έκαναν χειρότερη την οικονομική κρίση καθυστερώντας ένα αναπόφευκτο ''κούρεμα'' του ελληνικού χρέους, για να έχουν χρόνο οι δικές τους τράπεζες και να μειώσουν τις απώλειες τους εις βάρος των φορολογούμενων.
«Η Τρόικα είναι ένα μοναδικό όργανο με το οποίο έχει θεσμοθετηθεί η πολιτική επιρροή στην λήψη αποφάσεων», δήλωσε ο Ousmene Mandeng, ένας πρώην αξιωματούχος του ΔΝΤ. «Οι αποφάσεις θεωρήθηκε ότι έπρεπε α ληφθούν στο Βερολίνο και τις Βρυξέλλες και όχι από το διοικητικό συμβούλιο του ΔΝΤ». «Το ΔΝΤ δεν πρέπει ποτέ ξανά να είναι ένας μικρός εταίρος με αυτόν τον τρόπο» είπε ο Mandeng υποστηρίζοντας ότι το Ταμείο θα πρέπει είτε να αποχωρήσει από την τρόικα τώρα ή να έχει τον αποκλειστικό έλεγχο των προγραμμάτων διάσωσης.
Ο πρόεδρος της ΕΚΤ Jean-Claude Trichet ήταν αρχικά αντίθετος να έρθει ο παγκόσμιος δανειστής στη ζώνη του ευρώ, υποστηρίζοντας ότι η Ευρώπη πρέπει να είναι σε θέση να λύσει τα δικά της προβλήματα. Είχε απορρίψει επίσης την αναδιάρθρωση του χρέους ή να έχουν απώλειες οι τράπεζες που είχαν ελληνικά ομόλογα, λέγοντας ότι θα καταστρέψει το κύρος της ζώνης του ευρώ στις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Η Γερμανία και οι βορειοευρωπαίοι σύμμαχοι της επέμειναν σχετικά με τη συμμετοχή του ΔΝΤ επειδή φοβούνταν ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα ήταν πολύ μαλακή απέναντι στα χρεωμένα κράτη και πρόθυμη να διασφαλίσει τα χρήματα των φορολογούμενων. .
Αν και ποτέ το ΔΝΤ δεν αισθάνθηκε ότι είχε την ηγεσία, οι αξιωματούχοι της ΕΕ λένε ότι κατείχε de facto βέτο για τα προγράμματα διάσωσης.
Όμως, το ΔΝΤ δεν είναι το μόνο αντικείμενο των επιφυλάξεων..
Ορισμένα ενδιαφερόμενα μέρη της ΕΚΤ, ιδίως στη Γερμανία, ανησυχούν για πιθανές συγκρούσεις συμφερόντων αν η EKT παραμένει στην Τρόικα όσο είναι ασπίδα προστασίας της ευρωζώνης από το δημόσιο χρέος ταυτόχρονα με το πρόγραμμα αγοράς ομολόγων (ΟΜΤ) και πρόκειται σύντομα να αναλάβει την εποπτεία των τραπεζών που θα δανείζουν σε προβληματικά κράτη..
Το μέλος του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ Joerg Asmussen, δήλωσε στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ότι μόλις η τρέχουσα κρίση τελειώσει, η Τρόικα θα πρέπει να αντικατασταθεί από το ταμείο διάσωσης της ευρωζώνης και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Αλλά όχι τώρα.
Ρόδινες προβλέψεις
Πολλοί ανεξάρτητοι οικονομικοί εμπειρογνώμονες υποστήριξαν εξαρχής ότι η Ελλάδα ποτέ δεν θα είναι σε θέση να αποπληρώσει το βουνό του χρέους της και αμφισβήτησαν τις αισιόδοξες προβλέψεις της τρόικας για την ελληνική οικονομία.
Το αρχικό ελληνικό πρόγραμμα προέβλεπε ότι το ακαθάριστο εγχώριο προϊόν θα συρρικνωθεί κατά μόλις 3,5 τοις εκατό μεταξύ 2009 και 2013. Στην πραγματικότητα, συνετρίβη κατά 22 τοις εκατό.
Οι υπάλληλοι της Τρόικα επανειλημμένα αύξησαν το ποσό που υποτίθεται ότι θα έπαιρνε η Ελλάδα από την ιδιωτικοποίηση των περιουσιακών της στοιχείων, ακόμα και όταν η οικονομία κατέρρευσε και οι επενδυτές τράπηκαν σε φυγή.
Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη στην Πορτογαλία όπου το αποτέλεσμα του προγράμματος προσαρμογής της ΕΕ και του ΔΝΤ παραμένει αβέβαιο, ήταν επίσης αισιόδοξες αν και όχι στο ίδιο μέγεθος.
Το μεγαλύτερο σφάλμα έγινε στην πρόβλεψη της ανεργίας, ένα βασικό μέτρο της οικονομικής ζημίας στις υπό διάσωση χώρες.
Στην Ελλάδα, η τρόικα προέβλεπε αρχικά ένα μέγιστο επίπεδο ανεργίας της τάξης του 14,8 τοις εκατό αυτό το έτος. Ο πραγματικός αριθμός είναι 27 τοις εκατό.
Ακόμη και στην Ιρλανδία, η "επιτυχία" που επέστρεψε στην ανάπτυξη και αναμένει να επιστρέψει στις αγορές για χρηματοδότηση το τρέχον έτους, η τρόικα υποτίμησε τις απώλειες θέσεων εργασίας και τη σχετική κοινωνική ζημία.
Τώρα τα μη ευρωπαϊκά μέλη του ΔΝΤ στη Λατινική Αμερική και την Ασία, τα οποίο υπέστησαν σκληρούς όρους δανεισμού στη δεκαετία του 1980 και του 1990, είναι απρόθυμοι να ρίξουν περισσότερα χρήματα σε μία από τις πλουσιότερες περιοχές του κόσμου.
«Επιχειρησιακά όσο και οικονομικά, το ΔΝΤ έχει γίνει πολύ πιο ενεργό στην Ευρώπη από ότι οι παγκόσμιοι μέτοχοι της θεωρούν βιώσιμο», δήλωσε ο Jean Pisani-Ferry, ο απερχόμενος διευθυντής του οικονομικού ινστιτούτου Bruegel των Βρυξελλών.
Μια πηγή του ΔΝΤ, μιλώντας υπό τον όρο της ανωνυμίας επειδή ο ίδιος εξακολουθεί να ασχολείται με τα προγράμματα διάσωσης, είπε ότι το πραγματικό πρόβλημα με την Τρόικα ήταν ότι κανείς δεν ήταν υπεύθυνος. «Είναι περισσότερο σαν μια ποδοσφαιρική ομάδα χωρίς προπονητή και χωρίς σαφή ορισμό του ποιος παίζει και πού στο γήπεδο», είπε.
Πηγή
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου