Φιλόδοξα σχέδια για την αναδιάρθρωση τραπεζών

11/7/2013

Ο κοινοτικός επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ προτείνει να μπορεί μελλοντικά η Κομισιόν να κλείνει προβληματικές ευρωπαϊκές τράπεζες. Η μεταβίβαση εξουσιών σε αυτό το εύρος συναντά τη σθεναρή αντίσταση του Βερολίνου.

Νέους, αυστηρότερους κανόνες που θα ρυθμίζουν την παροχή κρατικής βοήθειας σε προβληματικές τράπεζες ανακοίνωσε χθες η Κομισιόν. Στόχος είναι να μην πληρώνουν πλέον οι φορολογούμενοι για τη διάσωσή τους. Για αυτό το σκοπό θα δημιουργηθεί μια ενιαία τραπεζική εποπτική αρχή στην ΕΚΤ, η οποία αναμένεται να έχει συσταθεί και να λειτουργήσει εντός του τρέχοντος έτους. Πριν από μερικές εβδομάδες οι χώρες της ευρωζώνης συμφώνησαν και στη σειρά «ευθύνης» για τη χρηματοδότηση της αναδιάρθρωσης ενός δοκιμαζόμενου ιδρύματος. Οι νέοι κανονισμοί προβλέπουν πως το βάρος για τη χρηματοδότηση της εκάστοτε αναδιάρθρωσης θα επωμίζονται μέτοχοι και ομολογιούχοι του ιδρύματος.

Συμβούλιο εκκαθάρισης

Παράλληλα η Κομισιόν πρότεινε και τη δημιουργία ενός οργανισμού εκκαθάρισης των προβληματικών τραπεζών, που ουσιαστικά θα διεκπεραιώνει το κλείσιμό τους σε περίπτωση που αυτές δεν μπορούν πλέον να διασωθούν. Στο πλαίσιο αυτό οι τράπεζες θα καταβάλλουν χρήματα σε ένα κοινό ταμείο, στο οποίο θα έχουν συγκεντρωθεί μέσα στην επόμενη 10ετία έως και 70 δις ευρώ, όπως εκτιμά ο αρμόδιος κοινοτικός επίτροπος Μισέλ Μπαρνιέ. Μέχρι στιγμής, η διάσωση, η εποπτεία και το κλείσιμο τραπεζών βρίσκονται στα χέρια των μεμονωμένων χωρών. Όπως έδειξε το παράδειγμα της Ιρλανδίας και της Κύπρου όμως, η σημερινή κατάσταση μπορεί να οδηγήσει τα κράτη και τους πολίτες τους στα πρόθυρα της καταστροφής.

Παρουσιάζοντας τα εν λόγω σχέδια χθες Τετάρτη, ο Μ. Μπαρνιέ επιχειρηματολόγησε ως εξής: «Οι τράπεζες έχουν όλο και λιγότερο εθνικό προσανατολισμό, αναπτύσσουν όμως όλο και περισσότερο υπερεθνικές δράσεις, την ώρα που οι υπηρεσίες εκκαθάρισης και εποπτείας είναι εθνικές. Αυτό δεν μπορεί να συνεχιστεί».

Μελλοντικά η διαδικασία θα έχει ως εξής σύμφωνα με τον ίδιο: ένα συμβούλιο, όπου θα εκπροσωπούνται οι χώρες μέλη, η Κομισιόν και η ΕΚΤ θα καταθέτει προτάσεις για την αναδιάρθρωση. Σε συνεννόηση με την εθνική εποπτική αρχή, η Κομισιόν «θα πατάει το κουμπί», όπως χαρακτηριστικά λέει: «Η Κομισιόν είναι η πλέον κατάλληλη λόγω των γνώσεων και των ικανοτήτων της να αποφασίζει γρήγορα και, εφόσον απαιτείται, να δρομολογεί την αναδιάρθρωση ακόμη και εντός του Σαββατοκύριακου». Εντούτοις, η μεταβίβαση εξουσιών σε αυτό το εύρος συναντά τη σθεναρή αντίσταση κυρίως της γερμανικής κυβέρνησης.

Ποιος αποφασίζει για τα χρήματα;

Στο EcoFin της Τρίτης πάντως ο Γερμανός υπ. Οικονομικών Β. Σόιμπλε εκτίμησε ότι η πρόταση στερείται νομικής βάσης: «Μπορούν να είναι μόνον τα εθνικά συμβούλια εκκαθάρισης τα οποία θα πρέπει να συντονίζονται στη συνέχεια σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Όποιος θέλει περισσότερα, θα πρέπει να συνταχθεί με τη γερμανική κυβέρνηση για μια αλλαγή των συνθηκών». Η Επιτροπή αποκτά αρμοδιότητες που δεν της ανήκουν, σχολίασε στο Βερολίνο ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέφεν Ζάιμπερτ: «Κατά την άποψή μας, οι προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής δίνουν στην ίδια την Κομισιόν μια δυνατότητα την οποία δεν μπορεί να έχει, με βάση τις ισχύουσες συνθήκες. Μόνο μια αλλαγή στις συνθήκες θα έδινε στην Κομισιόν τις εξουσίες που προβλέπει αυτή η πρόταση».

Διαφορετικά βλέπουν τα πράγματα οι Φιλελεύθεροι και οι Πράσινοι στο Ευρωκοινοβούλιο. Επί της αρχής ο επικεφαλής των Φιλελευθέρων Γκι Φέρχοφσταντ συμφωνεί με την “κοινοτική μέθοδο”, όπως και ο Σβεν Γκίγκολντ, εκπρόσωπος των Πρασίνων για δημοσιονομικά θέματα: «(Η γερμανική κυβέρνηση) κρύβεται πίσω από υποτιθέμενα νομικά κωλύματα ρισκάροντας να οδηγηθεί η τραπεζική ένωση σε έναν επίπονο και ακριβό θάνατο».

Ο ίδιος απορρίπτει την πρόταση Σόιμπλε για ένα ευρωπαϊκό δίκτυο των εθνικών επιτροπών: «Τα δίκτυα είναι πολύπλοκα. Έχετε δουλέψει σε δίκτυο; Ατελείωτες συνεδριάσεις μέχρι να επιτευχθεί συμφωνία. Εντέλει δεν είναι σαφές ποιος έχει λάβει τη δεσμευτική απόφαση». Η αναδιάρθρωση τραπεζών πρέπει να γίνεται συχνά εντός του Σαββατοκύριακου για να προλάβουν το άνοιγμα των χρηματιστηρίων τη Δευτέρα, όπως λέει. Γι΄ αυτό είναι και θέμα ταχύτητας, στην οποία δεν μπορούν να ανταποκριθούν 18 διαφορετικές υπηρεσίες.

Προς το παρόν πρόκειται βέβαια μόνον για ορισμένες προτάσεις της Κομισιόν που θα πρέπει να συζητηθούν. Οι διαβουλεύσεις με το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα αποσαφηνίσουν ποιες από αυτές είναι υλοποιήσιμες και ποιες όχι.

Πηγή Deutsche Welle