Σπάνε τα «χρυσά» φράγματα της μόλυνσης

10/8/2014

Στις Σκουριές σχεδιάζουν δύο παρόμοιες λίμνες αποβλήτων

Πρόστιμο 1 εκατ. δολαρίων αντιμετωπίζει η καναδική μεταλλευτική εταιρεία Imperial Metals, με έδρα το Βανκούβερ του Καναδά, για την περιβαλλοντική καταστροφή που προκλήθηκε την περασμένη Δευτέρα. Εσπασε φράγμα λίμνης τελμάτων και τοξικών αποβλήτων από τα μεταλλεία της για εξόρυξη χρυσού και χαλκού, στο όρος Πόλεϊ, στην περιφέρεια Καριμπού, στον κεντρικό Καναδά (Βρετανική Κολομβία).

Από το σπάσιμο του φράγματος, εκτιμάται ότι χύθηκαν στο περιβάλλον 10 δισεκατομμύρια λίτρα νερού και 4,5 εκατομμύρια κυβικά μέτρα αποβλήτων, μολύνοντας αρκετές λίμνες, ποτάμια και ρυάκια της περιοχής Καριμπού. Λογικό είναι το ατύχημα να γεννά φόβους στους κατοίκους της περιοχής των Σκουριών, όπου -με τις ευλογίες πλέον της κυβέρνησης και του δασοκτόνου νομοσχεδίου Μανιάτη- θα κατασκευαστούν φράγματα ύψους 150 μέτρων στα ρέματα Καρατζά και Λοτσάνικο, για να τα μετατρέψουν σε χώρους απόθεσης αποβλήτων της εξόρυξης.

Σύμφωνα με το διαδικτυακό ιστότοπο www.mining.com, που παρακολουθεί σε παγκόσμιο επίπεδο όλες τις εξελίξεις γύρω από τις μεταλλευτικές δραστηριότητες, ο Μπιλ Μπένετ, πρωθυπουργός της συγκεκριμένης επαρχίας του Καναδά, όπου προκλήθηκε το ατύχημα, κάλεσε τη μεταλλευτική εταιρεία να σταματήσει την απελευθέρωση τοξινών από το κατεστραμμένο φράγμα και να αναλάβει την ευθύνη για τον όποιο ρόλο έχει διαδραματίσει στην καταστροφή. Τόνισε ότι η εταιρεία μπορεί να αντιμετωπίσει πρόστιμο ύψους 1 εκατ. δολαρίων αν δεν ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις της να λάβει σειρά μέτρων για να σταματήσει τη ρύπανση του περιβάλλοντος. Στην εταιρεία έχει επίσης δοθεί εντολή να καταθέσει εκτίμηση των περιβαλλοντικών επιπτώσεων σε σχέση με το περιστατικό. «Εάν η εταιρεία έχει κάνει κάποια λάθη... θα πρέπει να φέρει την ευθύνη», δήλωσε ο Μπ. Μπένετ.

Ηδη, τρεις επιθεωρητές της κυβέρνησης βρίσκονται στον τόπο του ατυχήματος για να διερευνήσουν τα αίτια της καταστροφής, ενώ θα γίνει έρευνα στην οποία πρώην και νυν εργαζόμενοι του μεταλλείου θα κληθούν να καταθέσουν ό,τι γνωρίζουν, ώστε να διαπιστωθεί τι οδήγησε στην καταστροφή του φράγματος και την τεράστια διαρροή αποβλήτων στο περιβάλλον. «Θα πάρουμε καταθέσεις απ' όλους», δήλωσε ο Μπ. Μπένετ, ώστε σε μία χρονική περίοδο εβδομάδων, αν όχι μηνών, να διαπιστωθεί πώς συνέβη η καταστροφή.

Στις άμεσες ανησυχίες των Αρχών περιλαμβάνεται η στάθμη των νερών μέσα στη λίμνη αποβλήτων των ορυχείων. Αν και προς το παρόν η στάθμη είναι χαμηλή, υπάρχουν φόβοι ότι οι βροχές μπορεί να αυξήσουν τη στάθμη, με αποτέλεσμα να διαρρεύσουν κι άλλα απόβλητα της εξόρυξης στο περιβάλλον. Οπότε είναι πιεστική η ανάγκη να επισκευαστεί το φράγμα και να συνεργαστούν κυβέρνηση και εταιρεία, ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω αποστράγγιση της λίμνης αποβλήτων. Ακόμη μία ανησυχία είναι ότι μερικές λίμνες αποβλήτων έχουν από μόνες του σχηματίσει ένα μικρό φράγμα και μπλοκάρουν το στόμιο της λίμνης του Πόλεϊ, με αποτέλεσμα η στάθμη να έχει αυξηθεί ώς και 1,5 μέτρο. «Η εταιρεία θα πρέπει να ασχοληθεί μ' αυτό το θέμα με πολύ μεγάλη ταχύτητα», δήλωσε ο Μπ. Μπένετ, και τόνισε ότι η εταιρεία αντλεί ύδατα από τη λίμνη, τα οποία χύνει σε ένα ιστορικό ανοιχτό όρυγμα στην περιοχή των ορυχείων, σε μια προσπάθεια να αντιμετωπίσει το πρόβλημα.

Τις επόμενες μέρες αναμένεται να δοθούν στη δημοσιότητα τα αποτελέσματα των εξετάσεων που διενεργήθηκαν, για να διαπιστωθεί η ποιότητα των υδάτων στην κατοικημένη περιοχή, η οποία επλήγη περισσότερο από την καταστροφή και στην οποία έχει απαγορευτεί η κατανάλωση νερού από το δίκτυο ύδρευσης.

Τι λένε οι επιστήμονες

Θα απαιτηθεί χρόνος για να σταθμιστούν οι συνέπειες και να προσδιοριστούν οι μακροπρόθεσμες περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τη διάρρηξη στη λίμνη τελμάτων του ορυχείου, σύμφωνα με ερευνητή του Πανεπιστημίου της Βόρειας Βρετανικής Κολομβίας (UNBC), που γνωρίζει καλά την περιοχή. Ο δρ Φίλιπ Οουενς, αναπληρωτής καθηγητής στο πρόγραμμα περιβαλλοντικής επιστήμης του Πανεπιστημίου, δήλωσε ότι υπάρχουν κλιμακωτές επιπτώσεις των ανησυχιών και έθεσε άμεσα ερωτήματα σχετικά με την ποσότητα των υδάτων, των ιζημάτων και των χημικών που εκλύθηκαν στο περιβάλλον. «Η ποσότητα του νερού είναι μεγάλη και δεν γνωρίζουμε πλήρως τι περιέχει. Νομίζω ότι πρέπει να καταλάβουμε λίγο περισσότερο για το τι περιέχει το νερό και τα ιζήματα, πριν να είμαστε σε θέση να κάνουμε δηλώσεις σχετικά με το ποιες μπορεί να είναι οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις», τόνισε.

Το Κέντρο Ερευνας «Quesnel River» έχει ήδη παλαιότερα δεδομένα για την περιοχή και έχει επίσης συλλέξει δείγματα έπειτα από το ατύχημα της περασμένης Δευτέρας. «Εχουμε ισχυρούς δεσμούς με τις κοινότητες αυτές -το Κέντρο Ερευνών "Quesnel River" έχει την έδρα του στη περιοχή-, έτσι αν και αυτό το γεγονός είναι καταστροφικό για εμάς, προσπαθούμε να κάνουμε το καλύτερο που μπορούμε για να προσπαθήσουμε να κατανοήσουμε τι συμβαίνει και πώς μπορούμε να βοηθήσουμε στην αποκατάσταση αυτού του προβλήματος», δήλωσε ο δρ Φ. Οουενς.

Οπως είπε, οι οδοί που ακολουθεί το νερό φαίνονται εντελώς κατεστραμμένες και ιδίως όσον αφορά τα ψάρια και τους υδρόβιους οργανισμούς. Πολλά δέντρα έχουν ξεριζωθεί επίσης κατά μήκος του ποτάμιου συστήματος, το οποίο καταλήγει σε μία λίμνη. Η απομάκρυνση αυτών των δέντρων, ώστε να αποτραπεί η φραγή του ποταμού από τους κορμούς, είναι ένα άμεσο πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπιστεί, αλλά υπάρχουν κι άλλα ζητήματα, όπως αν όλα τα μέταλλα που σχετίζονται με την εξορυκτική δραστηριότητα -όπως το αρσενικό- έχουν διαρρεύσει στο υπόγειο υδάτινο σύστημα.

Στις ΗΠΑ

Το ατύχημα στα ορυχεία του όρους Πόλεϊ του Καναδά έχει εγείρει ανησυχίες και στις ΗΠΑ. Οπως επίσης αναφέρει το www.mining.com, η αντιμεταλλευτική αμερικανική οργάνωση «Mining Truth», με έδρα τη Μινεσότα, ανακοίνωσε ότι η τεχνική εταιρεία «Knight Piesold», που σχεδίασε και επέβλεψε την κατασκευή του φράγματος τελμάτων στο όρος Πόλεϊ του Καναδά, έδωσε επίσης στις τοπικές αρχές στοιχεία για μια νέα πρόταση για το προτεινόμενο ορυχείο χαλκού «PolyMet» κοντά στην περιοχή Χόιτ Λέικς. Σύμφωνα με την οργάνωση, δύο εργαζόμενοι της εταιρείας συγκαταλέγονται στα άτομα που συνεισέφεραν στη σύνταξη του Συμπληρωματικού Σχεδίου-Δήλωσης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων. Παρ' όλ' αυτά, έγγραφα από το Τμήμα Φυσικών Πόρων της Μινεσότα αναφέρουν ότι τα στελέχη της «Knight Piesold» απλά εξέτασαν τη δήλωση περιβαλλοντικών επιπτώσεων, αλλά δεν παρείχαν καμία υπηρεσία όσον αφορά στο σχεδιασμό, αναφέρει το www. mining.com.

Στις Σκουριές

Σύμφωνα με τους αντιδρώντες στη λειτουργία των ορυχείων στις Σκουριές, η σύσταση των αποβλήτων από τη μεταλλευτική δραστηριότητα θα είναι παρόμοια με αυτήν του ορυχείου στο όρος Πόλεϊ του Καναδά. Θα περιέχουν αρσενικό (και τις ενώσεις του) 406 τόνους, μόλυβδο (και τις ενώσεις του) 177 τόνους, νικέλιο (και τις ενώσεις του) 326 τόνους, βανάδιο (και τις ενώσεις του) 5,047 τόνους, ψευδάργυρο (και τις ενώσεις του) 2,169 τόνους, κάδμιο (και τις ενώσεις του) 6 τόνους, κοβάλτιο (και τις ενώσεις του) 475 τόνους, φώσφορο (ολικό) 41.640 τόνους, χαλκό (και τις ενώσεις του) 18.413 τόνους, αντιμόνιο (και τις ενώσεις του) 14 τόνους, μαγγάνιο (και τις ενώσεις του) 20.988 τόνους, υδράργυρο (και τις ενώσεις του) 3 τόνους, σελήνιο (και τις ενώσεις του) 46 τόνους.

Και το ερώτημα που τίθεται είναι αν ένα παρόμοιο ατύχημα μπορεί να συμβεί και στις Σκουριές, όπου κατασκευάζονται δύο λίμνες αποβλήτων, με τη δημιουργία φραγμάτων στα ρέματα Καρατζά και Λοτσάνικο. Οπως επισημαίνει το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων, η «Eldorado Gold» λέει ότι θα κάνει «ξηρή απόθεση» των αποβλήτων και ισχυρίζεται ότι δεν υπάρχει καμία πιθανότητα καταστροφικής αστοχίας των δύο φραγμάτων των 150 μέτρων ύψους, που θα είναι πρωτοφανή τεχνικά έργα για τα ελληνικά δεδομένα. Η επικινδυνότητα των φραγμάτων αυτών στη συγκεκριμένη θέση και με τον τρόπο που έχουν σχεδιαστεί έχει καταγγελθεί ήδη από τις 25.9.2013 στην αρμόδια για την έγκριση της Τεχνικής Μελέτης των φραγμάτων Διεύθυνση Μεταλλευτικών και Βιομηχανικών Ορυκτών του ΥΠΕΚΑ. Τα φράγματα αυτά, με τα 66 εκατ. τόνους αποβλήτων εμπλουτισμού, θα είναι μια μόνιμη απειλή για την κατάντι περιοχή και τον κόλπο της Ιερισσού. Δεν είναι τυχαίο ότι εδώ και πάνω από ένα χρόνο η αρμόδια τεχνική υπηρεσία αρνείται να εγκρίνει την κατασκευή τους, αναφέρει το Παρατηρητήριο Μεταλλευτικών Δραστηριοτήτων.

Μακροπρόθεσμες συνέπειες για τουρισμό και βιομηχανία αλιείας

«Βρισκόμαστε κοντά στην περίοδο επιστροφής του σολομού. Η λίμνη Quesnel είναι πολύ σημαντική για το σολομό και για τα αποθέματά του», τόνισε ο δρ Φ. Οουενς. «Λοιπόν, αυτό αποτελεί μια τεράστια ανησυχία, έχοντας κατά νου ότι αυτό οφειλόταν στο ότι αναμέναμε να έχουμε έτος ρεκόρ για τον αριθμό των σολομών στην περιοχή και δεν ξέρουμε τι θα προκαλέσει αυτό το ατύχημα σ' αυτό το απόθεμα σολομού».

Πηγή