Και η Μέρκελ συζητά το διπλό νόμισμα

4/1/2015

Η γερμανική Χριστιανοδημοκρατία (CDU) αρχίζει να συζητά ως «θεωρητικό ενδεχόμενο» τη λύση που είχε προταθεί και παλιότερα για το διπλό νόμισμα στις χώρες της ευρωζώνης στις οποίες η αυστηρή δημοσιονομική πολιτική δεν μπορεί να συμβαδίσει με το ισχυρό ευρώ. Το κυβερνητικό κόμμα, υπό την πίεση από τα δεξιά του από το σταθερά ενισχυόμενο κόμμα Afd («Εναλλακτική για τη Γερμανία»), υποχρεώνεται να ανοίξει και πάλι μια συζήτηση που είχε δρομολογηθεί με την κρίση στην Ελλάδα το 2010-2011.

Και τώρα «το πολιτικό κλίμα στη Γερμανία σε σχέση με την Ελλάδα μοιάζει με εκείνο του 2010-2011», όπως αναφέρουν στο «Κ» ελληνικές διπλωματικές πηγές στο Βερολίνο, σχολιάζοντας τις αντιδράσεις της κοινής γνώμης, των ΜΜΕ αλλά και των πολιτικών στη Γερμανία μετά το πρόσφατο πάγωμα των διαπραγματεύσεων μεταξύ ελληνικής κυβέρνησης - τρόικας στην τελευταία συνάντηση στο Παρίσι (τέλη Νοεμβρίου), καθώς και την επίσπευση της εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας κατά δύο σχεδόν μήνες (μέσα Δεκεμβρίου).

Το κλίμα αυτό επαναφέρει τα –ήδη από το 2011 και 2012– «έτοιμα» σενάρια μιας ακραίας όσο και αποφασιστικής διαχείρισης της κρίσης στην Ελλάδα που θέλουν τη χώρα εκτός (π.χ., δημοσίευμα της γερμανικής εφημερίδας «Die Welt» πριν από δύο εβδομάδες) ή περίπου... εκτός από την ευρωζώνη με το σενάριο κυκλοφορίας δύο νομισμάτων στην ευρωζώνη, το οποίο είχε καταθέσει τότε ο Γερμανός οικονομολόγος της Deutsche Bank κ. Τόμας Μάγερ.

Μια μεγάλη διαφορά σε σχέση με το 2011-2012 είναι πως τα σενάρια αυτά στηρίζονται από μια επιφανή, πλέον, ακραία συντηρητική πολιτική δύναμη στη Γερμανία, την «Εναλλακτική για τη Γερμανία», που αναπτύσσεται σε βάρος του κυρίαρχου κόμματος της καγκελαρίου, Άνγκελα Μάρκελ (σ.σ.: 43% στις τελευταίες εθνικές δημοσκοπήσεις).

Σε συνθήκες, μάλιστα, που ο δεύτερος –πέραν, δηλαδή της CDU– εταίρος της κυβέρνησης του «Μεγάλου Συνασπισμού» στη Γερμανία, το SPD, φαίνεται να έχει «κολλήσει» στα ιστορικά χαμηλά ποσοστά του (25%) και τα εξ αριστερών του κόμματα (Πράσινοι, Αριστερά) να «κρατάνε γερά», η επιλογή της CDU να συμμαχήσει με την AfD είναι μακροπρόθεσμα για ορισμένους αναλυτές (π.χ., στη «Frankfurter Allgemeine Zeitung») λίγο-πολύ «μονόδρομος». Eξάλλου, τόσο στο εσωτερικό της CDU όσο και στο αδελφό της κόμμα στη Βαυαρία (Χριστιανοκοινωνική Ένωση, CSU) υπάρχει μια ολοένα και πιο ενισχυμένη ευρωσκεπτικιστική πολιτική τάση.

Η αμιγώς... ευρωσκεπτικιστική «Εναλλακτική για τη Γερμανία», υπό τον κ. Μπερντ Λούκε, έχει από τον Μάιο του 2014 εκπροσώπηση στο Ευρωκοινοβούλιο και ζητά ευθέως όχι απλώς την έξοδο της Ελλάδας από την Ευρωζώνη, αλλά, πρώτα απ΄ όλα, την έξοδο της ίδιας της Γερμανίας από αυτήν.

Η AfD θα κέρδιζε, σύμφωνα με τις τελευταίες δημοσκοπήσεις, άνετα την 5η θέση αν γίνονταν σήμερα εκλογές για το γερμανικό ομοσπονδιακό Κοινοβούλιο, πετυχαίνοντας ποσοστά τουλάχιστον 6%. Ορισμένες, μάλιστα, δημοσκοπήσεις δείχνουν το εν λόγω κόμμα ακόμα και στην 3η θέση, δηλαδή πάνω από τους Πράσινους και την Αριστερά. Ήδη το κόμμα αυτό είχε ιδιαίτερα καλές επιδόσεις στις εκλογές για την ανάδειξη εκπροσώπων στα ομοσπονδιακά κρατίδια της Σαξονίας-Άνχαλτ, της Θουριγγίας και του Βρανδεμβγούργου κατά τη χρονιά που φεύγει, ανοίγοντας –ανεπιτυχώς τελικά– τη συζήτηση ακόμα και για τοπικές κυβερνήσεις συμμαχίας με τη CDU στις περιοχές αυτές. Θετικά αναμένονται τα αποτελέσματα της AfD και στις εκλογές στα κρατίδια του Αμβούργου και της Βρέμης το 2015.

Η κοινωνική βάση της AfD φαίνεται να προέρχεται κυρίως από τη μεσαία τάξη της χώρας, τη διάσημη Mittelstand, η οποία έχει πληγεί πιο πολύ σε σχέση με τις ανώτερες τάξεις των επιχειρηματιών από την είσοδο στο ευρώ, αλλά και από την κρίση του κατά την περίοδο 2008-2013. Δεν είναι τυχαίο που, παραμονές των ευρωεκλογών, η Ομοσπονδιακή Ένωση της Γερμανικής Βιομηχανίας (BDI), μαζί με τις ενώσεις βιομηχάνων άλλων χωρών-μελών της Ε.Ε., απηύθυνε δημόσια κάλεσμα προς τους μικρομεσαίους επιχειρηματίες της Ευρώπης να στηρίξουν την... ευρωπαϊκή προοπτική.

Ωστόσο, και οι θέσεις των Γερμανών βιομηχάνων αρχίζουν να συγκλίνουν σιγά-σιγά με εκείνες των μικρομεσαίων επιχειρηματιών, βλέποντας οι ίδιοι να χρεώνονται τη «μεταρρυθμιστική ατολμία» όχι απλώς και μόνο της ελληνικής, αλλά της γαλλικής και ιταλικής πολιτικής τάξης. Γερμανικοί διπλωματικοί κύκλοι αναφέρουν στο «Κ» «πόσο μεγάλη έλλειψη είναι για την Ε.Ε.» το γεγονός ότι «δεν υπάρχει στη Γαλλία και την Ιταλία ένα κόμμα σαν εκείνο της CDU ή ακόμα και του SPD, που να τολμούν να κάνουν εκείνα που τα κυρίαρχα γερμανικά κόμματα τόλμησαν να κάνουν μετά το 1996 στη χώρα τους».

Geuro

Η ήπια ακόμη επαναφορά ευρωσκεπτικιστικών τάσεων ακόμα και στους πιο υψηλούς οικονομικούς, αλλά και πολιτικούς, κύκλους της Γερμανίας επαναφέρει παράλληλα σενάρια που είχαν αναπτυχθεί πριν από δύο-δυόμισι χρόνια.

Ένα από αυτά είχε παρουσιάσει τον Μάιο του 2012 (σ.σ.: την επαύριο της ψήφισης του 2ου Μνημονίου, που έφερε το PSI στην Ελλάδα) ο κ. Μάγερ και προέβλεπε την κυκλοφορία ενός επιπλέον νομίσματος στην ευρωζώνη, αρχής γενομένης στην Ελλάδα, του geuro. Το σενάριο αυτό είχε απασχολήσει τότε έντονα τη δημόσια συζήτηση στη Γερμανία, την Ελλάδα και γενικότερα την Ε.Ε., μιας και είχε το συγκριτικό πλεονέκτημα, σε σχέση με εκείνο της πλήρους αποπομπής της Ελλάδας από την ευρωζώνη (όπως ζητούσε, π.χ., ένας άλλος διάσημος Γερμανός οικονομολόγος από το οικονομικό think tank του Μονάχου, του Ifo, o κ. Βέρνερ Ζιν), πως τη διατηρούσε σε μια ενδιάμεση ζώνη, από την οποία θα μπορούσε θεωρητικά να επιστρέψει πιο εύκολα στον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης.

*Αναδημοσίευση από την εφημερίδα "Κεφάλαιο" της 27ης Δεκεμβρίου 2014

Πηγή