O ισολογισμός της FED είναι πιο σημαντικός από τα επιτόκια

8/6/2018

Της Gillian Tett

Η συρρίκνωση του ισολογισμού της Fed έχει μεγαλύτερο αντίκτυπο στις αναδυόμενες οικονομίες από την αύξηση των επιτοκίων. Ο κίνδυνος οικονομικού σοκ και γιατί ο Πάουελ πρέπει να ακούσει τον Ινδό κεντρικό τραπεζίτη.

Όταν η φοβερή και τρομερή Fed άρχισε να συρρικνώνει τον ισολογισμό των $4 τρις την προηγούμενη χρονιά, ορισμένοι επενδυτές προετοιμάζονταν για ένα σοκ.

Αλλά κάτι τέτοιο δεν συνέβη άμεσα ή τουλάχιστον με τρόπο που θα γινόταν αντιληπτό από τα τηλεοπτικά σόου (ή από έναν πρόεδρο).

Αντίθετα, οι αμερικανικές αγορές αντέδρασαν με τόση ψυχραιμία στη συρρίκνωση του ισολογισμού, που ορισμένοι επενδυτές σχεδόν έχουν ξεχάσει ότι συνεχίζεται. Στον αντίποδα, η βασική συζήτηση γύρω από τη Fed αυτή τη στιγμή εστιάζει εμμονικά στο κατά πόσον θα αυξήσει τα επιτόκια τρεις ή τέσσερις φορές φέτος.

Αλλά αν έχει δίκιο ο Ουρχίτ Πατέλ, ο διοικητής της κεντρικής τράπεζας της Ινδίας, αυτή η εμμονή με τα επιτόκια των ΗΠΑ χάνει την ουσία. Σε άρθρο του στους Financial Times αυτή την εβδομάδα, ο κ. Πατέλ υποστήριξε πως η συρρίκνωση του ισολογισμού συμβάλλει αθόρυβα στην τρέχουσα αναταραχή στις αναδυόμενες αγορές.

Προειδοποίησε ότι η κατάσταση μπορεί να επιδεινωθεί σύντομα. Ο κ. Πατέλ δεν πιστεύει πως η Fed έκανε λάθος που ξεκίνησε να «ξεφορτώνεται» τίτλους από τον ισολογισμό. Αντίθετα, ανησυχεί πως οι φορολογικές περικοπές που εφάρμοσε αργότερα ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ οδήγησαν σε μια αναπάντεχη διεύρυνση του ελλείμματος στις ΗΠΑ, προκαλώντας μεγαλύτερη από την αναμενόμενη έκδοση χρέους. Τα επόμενα δύο χρόνια θα πωληθούν περίπου $2,34 τρις αμερικανικών ομολόγων.

Οι παγκόσμιοι επενδυτές θα χρειαστούν δολάρια για να αγοράσουν τα ομόλογα αυτά. Ωστόσο, το πρόβλημα είναι πως η συρρίκνωση του ισολογισμού ρουφάει ομόλογα από το σύστημα, με ρυθμό $20 δις τον μήνα, ο οποίος θα αυξηθεί στα $50 δις την επόμενη χρονιά (συνολικά $1 τρις ως τον Δεκέμβριο του 2019). Αυτό δημιουργεί μια έλλειψη ρευστότητας σε δολάριο, φοβάται ο κ. Πατέλ, και σημαίνει πως «μια κρίση στην υπόλοιπη αγορά ομολόγων σε δολάριο είναι αναπόφευκτη», με μια αυξανόμενη «δυνατότητα ενός απότομου φρένου στην παγκόσμια οικονομική ανάκαμψη».

Οπότε, o ίδιος θέλει η Fed να αλλάξει πορεία, επιβραδύνοντας τον ρυθμό με τον οποίο πουλάει τίτλους.

Η ίδια η Fed δεν έχει απαντήσει δημοσίως σε αυτή την αξιοπρόσεκτη έκκληση. Αλλά οι επενδυτές πρέπει να είναι σε επιφυλακή. Το βέβαιο είναι πως οι διοικητές των κεντρικών τραπεζών συνήθως δεν προειδοποιούν τόσο ανοιχτά για τους κινδύνους ενός επερχόμενου οικονομικού σοκ. Ούτε φωνάζουν τόσο δυνατά για αμφιλεγόμενα δημοσιονομικά ζητήματα, πόσο μάλλον σε μια άλλη χώρα.

Αλλά ο κ. Πατέλ δεν είναι ο μόνος μη Αμερικανός κεντρικός τραπεζίτης ή αξιωματούχος που έχει αυτές τις ανησυχίες. Αντίθετα, παρόμοια συναισθήματα έχουν εκφραστεί κεκλεισμένων των θυρών σε μια σειρά διεθνών συναντήσεων τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς γίνεται φανερός ο πλήρης αντίκτυπος των φορολογικών περικοπών του κ. Τραμπ.

Θα ακούσει η Fed; Με την αλλαγή ηγεσίας, δεν είναι βέβαιο. Ο Τζέι Πάουελ, ο νέος πρόεδρος, πρόσφερε πρόσφατα κάποιες σημαντικές ενδείξεις για το πώς πιστεύει ότι θα έπρεπε να αντιμετωπίσει η Fed τον αντίκτυπό της στις αγορές εκτός ΗΠΑ, τουλάχιστον όσον αφορά τα επιτόκια. Συγκεκριμένα, τον περασμένο μήνα, τόνισε σε σεμινάριο που οργάνωσε το ΔΝΤ και η ελβετική κεντρική τράπεζα ότι αν και πρέπει να αναμένονται «δευτερογενείς διασυνοριακές επιπτώσεις σε έναν κόσμο με εξαιρετικά ενοποιημένες χρηματοοικονομικές αγορές», τα στοιχεία της τελευταίας δεκαετίας δείχνουν πως ο ρόλος της νομισματικής πολιτικής των ΗΠΑ στις αγορές «διογκώνεται πολύ συχνά».

Για να υποστηρίξει τα λεγόμενά του, επισήμανε πως οι κεφαλαιακές ροές προς τις αναδυόμενες αγορές επιβραδύνθηκαν το 2011, όταν η Fed χαλάρωσε τη νομισματική πολιτική, αλλά αυξήθηκαν το 2013 όταν προχώρησε σε σύσφιξη, αν και η λογική μπορεί να λέει ότι μια πιο σφιχτή νομισματική πολιτική στις ΗΠΑ θα έπρεπε να ρουφάει κεφάλαια από τις οικονομίες αυτές. Η Fed «έπαιξε έναν σχετικά περιορισμένο ρόλο στην αύξηση των κεφαλαιακών ροών στις αναδυόμενες οικονομίες» κατέληξε.

Αυτό σημαίνει πως ο ίδιος ο κ. Πάουελ δεν θα δείξει ιδιαίτερη κατανόηση, αν οι αναδυόμενες οικονομίες προσπαθήσουν να κατηγορήσουν τη Fed για οποιαδήποτε αναταραχή στις αγορές ή αν της ζητήσουν να αλλάξει πορεία. Σε κάθε περίπτωση, αυτός, όπως κάθε άλλος υψηλόβαθμος αξιωματούχος της Fed, φαίνεται διατεθειμένος να μείνει στο ίδιο μονοπάτι σε αυτό το σημείο, για να διασφαλίσει ότι η Fed θα έχει «πυρομαχικά» όταν έρθει η επόμενη ύφεση.

Αλλά ορισμένοι αξιωματούχοι της Fed αποδέχονται τη θέση του κ. Πατέλ ότι η αύξηση των πωλήσεων ομολόγων αλλάζει το τοπίο. Γνωρίζουν επίσης ότι θα είναι πολύ πιο εύκολο να αλλάξουν τη διαδικασία της συρρίκνωσης, αν είναι αναγκαίο, από ό,τι να προσαρμόσουν τα επιτόκια από τη στιγμή που η Fed έχει μεγάλη ευχέρεια στον τομέα αυτόν. Άλλωστε, οι περισσότεροι πολιτικοί (και αξιωματούχοι του Λευκού Οίκου) δεν έχουν την παραμικρή ιδέα για το τι συμβαίνει τώρα με τον ισολογισμό.

Το βασικό συμπέρασμα για τους επενδυτές είναι ότι θα έπρεπε να ακούσουν τον κ. Πατέλ και να αναγνωρίσουν πως δεν έχουν μόνο τα επιτόκια σημασία. Θα πρέπει να παρακολουθήσουν τι θα κάνει (ή δεν θα κάνει) στη συνέχεια η Fed με αυτόν τον ισολογισμό. Και αν και ο κ. Πατέλ έχει απόλυτο δίκιο να τονίζει πως η Fed πρέπει να λάβει υπόψη τις φορολογικές περικοπές του κ. Τραμπ και να σκεφτεί μια προσαρμογή της νομισματικής πολιτικής, δεν θα στοιχημάτιζα πολλά δολάρια (ή ρουπίες) ότι η Fed θα αναγνωρίσει ποτέ δημόσια την έκκληση αυτή.

Οι επενδυτές στις αναδυόμενες αγορές πρέπει να το γνωρίζουν αυτό.

Πηγή