Το πυρηνικό στοίχημα του Ντόναλντ Τραμπ

18/9/2018

Του Gideon Rachman

Οι ΗΠΑ και η Νότια Κορέα στοιχηματίζουν ότι ο Βορειοκορεάτης ηγέτης θέλει να βάλει τέλος στην απομόνωση της χώρας του. Ο παρορμητικός χαρακτήρας του Τραμπ και ο μεγάλος φόβος της Σεούλ.

Ο Κιμ Γιόνγκ Ουν συνήθως προκαλεί φόβο ή γέλιο στον έξω κόσμο. Αλλά μήπως ο ευτραφής Βορειοκορεάτης δικτάτορας έχει κάτι περισσότερο από μια αδυναμία για τη δολοφονία συγγενών και τη δοκιμή πυρηνικών όπλων; Μήπως είναι ένας κρυφός μεταρρυθμιστής ο οποίος είναι όντως υπέρ του αφοπλισμού και της ειρήνης;

Με διαφορετικό ο καθένας τρόπο, ο Ντόναλντ Τραμπ και ο Μουν Τζάε Ιν, οι πρόεδροι των ΗΠΑ και της Νότιας Κορέας, έχουν βασιστεί υπερβολικά στην ιδέα ότι ο κ. Κιμ είναι όντως ένας μεταρρυθμιστής. Την περασμένη εβδομάδα, ο κ. Τραμπ αποδέχτηκε πρόσκληση για ένα ακόμα συνέδριο με το Βορειοκορεάτη ηγέτη με ένα φιλικό τιτίβισμα στο οποίο έγραφε: «Σε ευχαριστώ πρόεδρε Κιμ. Θα τους διαψεύσουμε όλους και οι δύο». Και αυτή την εβδομάδα ο κ. Μουν κατευθύνεται προς την Πιονγκγιάνγκ, την πρωτεύουσα της Βόρειας Κορέας, για μια τριήμερη σύνοδο με τον κ. Κιμ.

Η υπόθεση του κ. Μουν (ή η ελπίδα) είναι πως η απρόβλεπτη συμπεριφορά των κ. Τραμπ και κ. Μουν μπορεί τελικά να δημιουργήσει τις προϋποθέσεις για ειρήνη. Τις τελευταίες δεκαετίες, οι πολιτικές εξελίξεις στην κορεατική χερσόνησο ήταν υπερβολικά προβλέψιμες, με επανειλημμένες διπλωματικές προσπάθειες να μην καταφέρνουν να βάλουν τέλος στο αδιέξοδο ανάμεσα στο Νότο και το Βορρά.

Ο κ. Μουν ταξιδεύει στη Βόρεια Κορέα αυτή την εβδομάδα με στόχο να πείσει το καθεστώς του Κιμ για να λάβει ριζικά βήματα προς την αποπυρηνικοποίηση και να πείσει τον κ. Τραμπ να κάνει κάποιες εξίσου ριζικές κινήσεις από την πλευρά του.

Η πολιτική της Νότιας Κορέας βασίζεται σε μια ωμή και ριψοκίνδυνη αξιολόγηση του κ. Κιμ, του ανθρώπου που αποκαλούν «ο νεαρός ηγέτης». Οι σύμβουλοι του κ. Μουν υποθέτουν ότι ο 34χρονος Βορειοκορεάτης δικτάτορας «δίνει ένα μοναχικό αγώνα εντός του ίδιου του συστήματος του» για να προχωρήσει με την αποπυρηνικοποίηση. Πιστεύουν ότι είναι περικυκλωμένος από αξιωματούχους που είναι απόλυτα προσηλωμένοι στο πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας, αλλά ότι ο ίδιος είναι πολύ διαφορετικός από τον πατέρα του και τον παππού του, τους αρχιτέκτονες της στρατιωτικής απομόνωσης του Βορρά.

Η κυβέρνηση Μουν βλέπει τον κ. Κιμ ως έναν άνθρωπο που γνωρίζει τον έξω κόσμο και θέλει να βάλει τέλος στην απομόνωση της χώρας του. Πιστεύει επίσης ότι καταλαβαίνει ότι η Βόρεια Κορέα πρέπει να ξεφορτωθεί τα πυρηνικά της όπλα για να επιτύχει τους στόχους αυτούς.

Οι σκεπτικιστές στην Ουάσιγκτον και στη Σεούλ φοβούνται ότι ο κ. Μουν είναι υπερβολικά αφελής. Υποστηρίζουν ότι η κυβέρνηση της Νότιας Κορέας έχει πέσει θύμα μιας παραδοσιακής τακτικής της Βόρειας Κορέας στην οποία η Πιονγκγιάνγκ παριστάνει ότι κάνει παραχωρήσεις για να μειώσει τις διεθνείς πιέσεις και να λάβει οικονομική βοήθεια. Οι σκεπτικιστές υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει τρόπος οι Βορειοκορεάτες να ξεφορτωθούν τα πυρηνικά τους όπλα, τα οποία αποτελούν τη μοναδική εγγύηση για την επιβίωση του καθεστώτος. Επισημαίνουν την ελάχιστη πρόοδο που έχει σημειωθεί προς την αποπυρηνικοποίηση από τη συνάντηση των Τραμπ-Κιμ τον Ιούνιο ως ένδειξη ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει.

Αλλά για την κυβέρνηση της Νότιας Κορέας, τα τρέχοντα προβλήματα δεν αποτελούν απόδειξη ότι η αποπυρηνικοποίηση είναι καταδικασμένη, αλλά ένδειξη ότι η διαδικασία πρέπει να προσεγγιστεί με διαφορετικό τρόπο. Οι Αμερικανοί επιμένουν ότι η Βόρεια Κορέα πρέπει να ξεφορτωθεί τα πυρηνικά της όπλα προτού αρθούν οι κυρώσεις. Η κυβέρνηση του Μουν υποστηρίζει πως οι δύο διαδικασίες πρέπει να γίνουν παράλληλα και ότι οι Βορειοκορεάτες μπορεί να ακολουθήσουν το μονοπάτι της αποπυρηνικοποίησης μόνο αν λάβουν στήριξη και ανταλλάγματα.

Η προσέγγιση αυτή δεν θα πείσει τα «γεράκια» συμβούλους του κ. Τραμπ, συγκεκριμένα τον Τζον Μπόλτον, τον σύμβουλο εθνικής ασφάλειας του προέδρου. Αλλά είναι στο σημείο αυτό που οι Νοτιοκορεάτες ελπίζουν ότι η ανορθοδοξία του κ. Τραμπ μπορεί να έρθει προς όφελος τους. Ελπίζουν ότι ο παρορμητικός του χαρακτήρας και η έπαρση του για την «τέχνη του ντιλ» μπορεί να τον παρακινήσουν να απορρίψει «τους φονταμενταλιστές της επιβεβαίωσης» στην κυβέρνηση του και να πάρει κάποια ρίσκα για την ειρήνη.

Η προσέγγιση της κυβέρνησης Μουν είναι αμφιλεγόμενη όχι μόνο στην Ουάσιγκτον, αλλά και στη Σεούλ. Η Νότια Κορέα παραμένει μια βαθιά διαιρεμένη κοινωνία, διχασμένη ανάμεσα σε ακροαριστερές και συντηρητικές ομάδες. Οι δύο πλευρές έχουν κατασκηνώσει έξω από την αμερικανική πρεσβεία στη Σεούλ, όπου οι υπερσυντηρητικοί κρατάνε πλακάτ που καλούν τον κ. Τραμπ να βομβαρδίσει τη Βόρεια Κορέα και οι ακροαριστεροί απαιτούν την απομάκρυνση των Αμερικανών στρατιωτών από την κορεατική χερσόνησο.

Οι πιο μετριοπαθείς συντηρητικοί στη Σεούλ ανησυχούν και αυτοί από την στροφή που έχουν πάρει οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. Φοβούνται πως η διαλλακτικότητα του κ. Μουν και η ματαιοδοξία του κ. Τραμπ μπορεί να σημαίνουν ότι οι ΗΠΑ και η Νότια Κορέα θα κάνουν υπερβολικά πολλές παραχωρήσεις στον «νεαρό ηγέτη», συμφωνώντας τελικά σε μια συνθήκη που θα επιτρέπει στη Βόρεια Κορέα να διατηρήσει τα πυρηνικά της όπλα και ταυτόχρονα να επωφεληθεί από την άρση των οικονομικών κυρώσεων.

Ο Χαμ Τσάιμπονγκ, πρόεδρος του Asan Institute, κορυφαίου think-tank στη Σεούλ, ανησυχεί πως το επακόλουθο μιας κακής ειρηνευτικής συμφωνίας θα είναι μια στρατιωτική αποχώρηση των Αμερικανών από τη Νότια Κορέα. Αυτό θα μπορούσε να οδηγήσει σταδιακά ολόκληρη την κορεατική χερσόνησο στη σφαίρα επιρροής μιας αυταρχικής και ανερχόμενης Κίνας.

Αλλά για την ώρα ο κ. Μουν έχει πιο επείγουσες ανησυχίες. Ήταν μόνο την περσινή χρονιά που ο «νεαρός ηγέτης» δοκίμαζε βαλλιστικούς πυραύλους και βόμβες υδρογόνου και ο κ. Τραμπ απειλούσε να απαντήσει με «φωτιά και οργή».

Ο κόσμος ήταν αντιμέτωπος με την προοπτική ενός πολέμου μεταξύ δύο κρατών με πυρηνικό οπλοστάσιο. Δεδομένης των πρόσφατων αυτών αναμνήσεων, δεν προκαλεί έκπληξη που ο κ. Μουν προσπαθεί να διευρύνει τα περιθώρια για την ειρήνη.

Μπορεί να αποδειχθεί ένα αφελές, αδύνατο στοίχημα. Αλλά είναι σίγουρα προτιμότερο από την εναλλακτική.

Πηγή