Φορολογούμενοι κυνηγοί επιδομάτων

17/2/2019

Με την εκκαθάριση των φετινών φορολογικών δηλώσεων, η Ανεξάρτητη Αρχή αναμένεται να βεβαιώσει συνολικά 3,7 δις ευρώ σε περίπου τρία εκατομμύρια φορολογουμένους. Με την υποβολή, όμως, των φετινών φορολογικών δηλώσεων και την αποτύπωση των εισοδημάτων του 2018, θα προκύψουν δαπάνες οι οποίες αναμένεται να ξεπεράσουν τα 3,5 δις ευρώ. Τόσα θα απαιτηθούν για να καλυφθούν οι επιστροφές φόρου που θα προκύψουν από την εκκαθάριση των φετινών δηλώσεων αλλά και για τη χρηματοδότηση των κοινωνικών επιδομάτων, η καταβολή των οποίων συνδέεται με το περιεχόμενο της φορολογικής δήλωσης.

Πρόκειται για τη μεγαλύτερη «αναδιανομή» πόρων που έχει γίνει εδώ και πολλά χρόνια μέσω των φορολογικών δηλώσεων. Οι δύο βασικές φετινές αλλαγές –δηλαδή η ατομική εκκαθάριση για το σύνολο των 8,8 εκατομμυρίων φορολογουμένων αλλά και η διανομή των περισσότερων μόνιμου χαρακτήρα επιδομάτων που έχουν καταβληθεί ποτέ με εισοδηματικά κριτήρια θα κάνουν εντονότερη από ποτέ την εξής «αντίθεση»: περίπου 1,5 εκατ. φορολογούμενοι –σε σύνολο 8,8 εκατ. φορολογουμένων– που δηλώνουν ατομικό εισόδημα άνω των 15.000 ευρώ, θα πληρώσουν τουλάχιστον το 90% του συνολικού φόρου που θα προκύψει με τα φετινά εκκαθαριστικά και δεν θα λάβουν σχεδόν τίποτα ως «αντάλλαγμα» μέσω των κοινωνικών επιδομάτων. Από την άλλη, στα 7,3 εκατ. των φορολογουμένων που θα δηλώσουν ατομικό εισόδημα κάτω από 15.000 ευρώ, θα βεβαιωθεί μόλις το 10% του συνολικού φόρου και θα δοθεί σχεδόν το σύνολο του ποσού της επιδοματικής πολιτικής. Αυτή η «αντίθεση» –η μεγαλύτερη των τελευταίων πολλών ετών– καθιστά και ισχυρότερο από ποτέ το κίνητρο για το «μαγείρεμα» της φορολογικής δήλωσης.

H απόφαση για έκδοση ατομικών εκκαθαριστικών για το σύνολο των 8,8 εκατ. φορολογουμένων θα επιφέρει και αύξηση των χρεωστικών και αύξηση των πιστωτικών εκκαθαριστικών. Τα χρεωστικά εκκαθαριστικά αναμένεται να αυξηθούν περίπου στα 3,4-3,5 εκατ. (από 2,55 εκατ. που ήταν το 2018), ενώ τα πιστωτικά εκκαθαριστικά αναμένεται να προσεγγίσουν το ένα εκατομμύριο από περίπου 800.000 που ήταν το 2018. Όσοι παραλάβουν χρεωστικό εκκαθαριστικό θα πληρώσουν τα 3,7 δις ευρώ σε τρεις διμηνιαίες δόσεις, ενώ τα πιστωτικά εκκαθαριστικά ύψους περίπου 700 εκατ. ευρώ θεωρητικά θα αρχίσουν να αποπληρώνονται ακόμη και από τον Μάιο. Έτσι, για εκατοντάδες χιλιάδες φορολογουμένους, το κίνητρο για έγκαιρη υποβολή της φορολογικής δήλωσης θα είναι ισχυρότερο από ποτέ, καθώς εκτός από την επιστροφή φόρου θα υπάρχει και το κίνητρο της έγκαιρης είσπραξής του ή των επιδομάτων.

Ο κατάλογος της επιδοματικής πολιτικής περιλαμβάνει φέτος:

1. Το επίδομα τέκνων ο προϋπολογισμός του οποίου εκτιμάται ότι θα προσεγγίσει φέτος τα 960 εκατ. ευρώ έως το 1 δις ευρώ με τις οικογένειες δικαιούχους να προσεγγίζουν το ένα εκατομμύριο.

2. Για τη στέγαση θα δοθούν φέτος περίπου 600 εκατ. ευρώ. Το καινούργιο επίδομα στέγασης θα απορροφήσει 400 εκατ. ευρώ, ενώ επιπλέον 200 εκατ. ευρώ σχεδιάζεται να δοθούν για την επιδότηση όσων υπαχθούν στην υπό σύσταση πλατφόρμα για τα κόκκινα δάνεια κύριας κατοικίας. Συνολικά, ο αριθμός των επιδοτούμενων (ενοικιαστών, πράσινων και κόκκινων δανειοληπτών) αναμένεται να ξεπεράσει τις 400.000.

3. Το Κοινωνικό Εισόδημα Αλληλεγγύης έχει φέτος προϋπολογισμό της τάξεως των 800 εκατ. ευρώ, με τον αριθμό των νοικοκυριών που το εισπράττουν να φτάνει στις 300.000 (σ.σ. στα νοικοκυριά αυτά όμως κατατάσσονται τουλάχιστον 600-700.000 μέλη).

4. Περισσότεροι από 500.000 είναι και αυτοί που εισπράττουν τα υπόλοιπα επιδόματα που εξαρτώνται από το δηλωθέν εισόδημα όπως είναι το επίδομα πετρελαίου θέρμανσης (σ.σ. ήδη εισέπραξαν περίπου 390.000 νοικοκυριά), το κοινωνικό τιμολόγιο της ΔΕΗ ή το φοιτητικό επίδομα. Τα στατιστικά στοιχεία από την επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων δείχνουν συνεχή αύξηση στον αριθμό των δικαιούχων επιδομάτων. Αυτό εξηγείται και από τη συνεχιζόμενη μείωση του μέσου ατομικού εισοδήματος αλλά και από τη «σπουδή» εκατοντάδων χιλιάδων φορολογουμένων να μην υπερβαίνουν τα απαιτούμενα εισοδηματικά όρια ώστε να μη χάνουν τις οικονομικές ενισχύσεις. Η τελευταία στατιστική «απόδειξη» της μείωσης δηλωθέντων εισοδημάτων ήταν η εκτόξευση του αριθμού των δικαιούχων του έκτακτου κοινωνικού μερίσματος: Το 2017, το εισέπραξαν 1,35 εκατ. νοικοκυριά, ενώ το 2018 ο αριθμός των δικαιούχων ξεπέρασε το 1,7 εκατ. παρά το γεγονός ότι δεν επήλθε καμία αλλαγή στα εισοδηματικά κριτήρια.

Πηγή