Χωρίς οικονομικό σχέδιο η ιταλική κυβέρνηση;

9/4/2019

Η κυβέρνηση της Ρώμης επιχειρεί να βγάλει τη χώρα από το οικονομικό τέλμα επενδύοντας κυρίως σε υψηλότερες δαπάνες. Οι ειδικοί όμως είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί. Ενεργεί εν τέλει η ιταλική κυβέρνηση βάσει σχεδίου ή όχι;

Η Ιταλία είναι η μόνη χώρα της ΕΕ αλλά και του κλαμπ του G7 που βρίσκεται σε ύφεση. Σύμφωνα δε με εκτιμήσεις τόσο του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου όσο και του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ), οι πολιτικές επιλογές της συγκυβέρνησης της Λέγκας και των Πέντε Αστέρων επιδεινώνουν την κατάσταση. Την έντονη ανησυχία του για το τέλμα στο οποίο έχει βυθιστεί το τελευταίο διάστημα η τρίτη μεγαλύτερη οικονομία  της ευρωζώνης εξέφρασε πρόσφατα και ο πρόεδρος της Κομισιόν Γιούνκερ, καλώντας τη Ρώμη να εντείνει τις προσπάθειές της ώστε να ανακοπεί η αρνητική πορεία.

Τους τελευταίους έξι μήνες οι οικονομικές προοπτικές της Ιταλίας υποχώρησαν στο μηδέν ή και χαμηλότερα. Σύμφωνα με τις τελευταίες εκτιμήσεις του ΟΟΣΑ από τις αρχές Απριλίου, η ιταλική οικονομία θα συρρικνωθεί την τρέχουσα χρονιά κατά 0,2%. Το 2020 η ανάπτυξη θα είναι ιδιαίτερα συγκρατημένη και θα περιοριστεί στο 0,5%.

Δαπανηρά αναπτυξιακά μέτρα

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η επιδείνωση των οικονομικών δεικτών οφείλεται εν πολλοίς στην επιβράδυνση της παγκόσμιας οικονομίας. Σύμφωνα με συγκλίνουσες εκτιμήσεις αναλυτών όμως η αμφιλεγόμενη οικονομική πολιτική της λαϊκίστικης συγκυβέρνησης λειτουργεί ανασταλτικά στην ανάπτυξη.

Πέντε Αστέρια και Λέγκα του Βορρά είχαν συμφωνήσει σε μια δαπανηρή συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση και σε νέες κοινωνικές παροχές που οδηγούν αναπόφευκτα σε μεγαλύτερο δημοσιονομικό έλλειμμα. Τα μέτρα προκάλεσαν μια έντονη και πολύμηνη διελκυστίνδα με την Κομισιόν και ενέτειναν τους φόβους των αγορών αναφορικά με το υπέρογκο δημόσιο χρέος.

Και, παρότι δεν εφαρμόστηκαν ακόμη, η προαναγγελία τους και μόνον προκάλεσε την άμεση αύξηση των ασφαλιστηρίων (CDS) των ιταλικών χρεογράφων. Τόσο το ΔΝΤ όσο και ο ΟΟΣΑ έχουν προειδοποιήσει την Ιταλία ότι το πρόγραμμα πρόωρης συνταξιοδότησης και τα ελάχιστα εγγυημένα εισοδήματα δεν πρόκειται να αυξήσουν την παραγωγικότητα της χώρας. Ο ΟΟΣΑ προέτρεψε την ιταλική κυβέρνηση να αναιρέσει τη συνταξιοδοτική μεταρρύθμιση και να περιορίσει τις δαπάνες για το βασικό εισόδημα. Παράλληλα και με δεδομένο ότι το ιταλικό χρέος ξεπερνά το 130% του ΑΕΠ -διπλάσιο από το επιτρεπτό όριο- ο διεθνής οργανισμός κάλεσε τη Ρώμη να ακολουθήσει ένα πρόγραμμα αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας.

«Ξέρουμε τι κάνουμε»

Η κυβέρνηση αντιτείνει ότι με τα προωθούμενα μέτρα απαντά στην πολυετή οικονομική στασιμότητα και την εντεινόμενη φτώχεια στη χώρα. Ο επικεφαλής των Πέντε Αστέρων και αντιπρόεδρος της κυβέρνησης ντι Μάιο μάλιστα αξιολογεί την κριτική του ΟΟΣΑ ως επιβεβαίωση της ορθότητας των κυβερνητικών επιλογών. Όποιος θέλει να υπαγορεύσει στην Ιταλία μία πολιτική λιτότητας ας ξεκινήσει πρώτα από τα του οίκου του, είπε πρόσφατα. «Δεν θέλουμε ανάμειξη, ευχαριστούμε. Ξέρουμε τι κάνουμε». Η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι οι υψηλότερες δημόσιες δαπάνες θα οδηγήσουν σε αύξηση της ζήτησης και πως αυτό θα βάλει τέλος στην ύφεση. Μεγάλες ελπίδες εναποθέτει και σε ένα πρόσθετο πακέτο μέτρων που έχει στόχο να ενισχύσει, μεταξύ άλλων, τον κατασκευαστικό κλάδο.

Με τον τρόπο αυτό δεν μπορεί να αναθερμανθεί η οικονομία, εκτιμά ο οικονομολόγος και πρώην συνεργάτης του ΔΝΤ Φάμπιο Σκατσαβιλάνι. Η κυβέρνηση δεν έχει ιδέα πώς να δώσει ώθηση στην οικονομία, σχολίασε πρόσφατα μιλώντας στο RAI.

Τεράστια πρόκληση για την κυβέρνηση θα είναι η κατάρτιση του προϋπολογισμού της ερχόμενης χρονιάς. Σε αυτόν θα πρέπει να εξισορροπήσει τις τεράστιες δαπάνες για τις κοινωνικές μεταρρυθμίσεις. Εκτός βέβαια κι αν σκοπεύει να συγκρουστεί και πάλι με τις Βρυξέλλες. Σύμφωνα με τον Βολφάνγκο Πικολί από το think tank Teneo, η κυβέρνηση θα πρέπει να εξοικονομήσει  40 δις ευρώ για να τηρήσει το 2020 τους στόχους για το έλλειμμα και για να μην χρειαστεί να προχωρήσει σε αύξηση του ΦΠΑ όπως είχε υποσχεθεί προεκλογικά.

Πηγή Deutsche Welle