Μουγκάμπε: από λαϊκός ήρωας, δικτάτορας

6/9/2019

Ήταν από τους πιο αμφιλεγόμενους Αφρικανούς ηγέτες. Αγωνίστηκε υπέρ της ανεξαρτησίας της πατρίδας του, αλλά μετατράπηκε σε αδίστακτο δικτάτορα. Ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε πέθανε τη νύχτα στη Σιγκαπούρη σε ηλικία 95 ετών.

Πολλοί Αφρικανοί θεωρούσαν τον Ρόμπερτ Μουγκάμπε πρότυπο ηγέτη, μιας και συνέβαλε καθοριστικά το 1980 στην ανεξαρτησία της Ζιμπάμπουε από τη Μεγάλη Βρετανία. Κατά τη διάρκεια της πολύχρονης ηγεσίας του ωστόσο, η εικόνα του αμαυρώθηκε, τόσο στα μάτια των συμπατριωτών του, όσο και σε εκείνα των Ευρωπαίων.

Ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε, γεννήθηκε το 1924 έξω από το Σόλσμπερι, την τότε πρωτεύουσα της βρετανικής αποικίας Νότια Ροδεσία. Σπούδασε σε τρεις αφρικανικές χώρες αποκτώντας επτά τίτλους σπουδών, τρεις από τους οποίους μέσα από τη φυλακή. Φυλακίστηκε πολλές φορές και για πολλά χρόνια ως μέλος του κινήματος για την ανεξαρτησία της Ζιμπάμπουε. Το 1966 οι αρχές δεν του επέτρεψαν να πάει ούτε στη κηδεία του γιου του. Το αργότερο τότε ο Μουγκάμπε έγινε σύμβολο για πολλούς Αφρικανούς.

Στις πρώτες ελεύθερες εκλογές το 1980 μετά την αποχώρηση των Βρετανών ανέλαβε τα ηνία της χώρας. Εισήγαγε την δωρεάν Παιδεία, αλλά και την ιατροφαρμακευτική περίθαλψη για τους φτωχότερους. Οι οικονομικές μεταρρυθμίσεις έφεραν την ευημερία σε μεγάλα τμήματα του πληθυσμού. Παράλληλα ήρθε η αναγνώριση από το εξωτερικό. Η βασίλισσα Ελισάβετ τον έχρισε ιππότη και ο Γερμανός ομοσπονδιακός πρόεδρος Ρίχαρντ φον Βάιτσεκερ έκανε λόγο για έναν «έξυπνο, μετριοπαθή πολιτικό που επιθυμεί την συναίνεση».

Για όλα έφταιγαν οι ξένοι και η Δύση

Όμως ο πληθυσμός της Ζιμπάμπουε γνώριζε ήδη το άλλο πρόσωπο του Ρ. Μουγκάμπε. Χιλιάδες οπαδοί του πρώην πολιτικού του συμμάχου Τζόσουα Νκόμο έχασαν τη ζωή τους το 1982 από τον στρατό της χώρας. Τρία χρόνια αργότερα οι δύο άνδρες τα…ξαναβρήκαν και ο Μουγκάμπε έκανε τον πρώην αντίπαλό του αντιπρόεδρο.

Την ώρα που ο πληθυσμός αφηνόταν στην τύχη του και αντιμετώπιζε χωρίς κρατική βοήθεια τις επιδημίες, το πρόβλημα σίτισης και την οικονομική κρίση ο Μουγκάμπε και η γυναίκα του σπαταλούσαν τεράστια ποσά σε δεξιώσεις και γιορτές. Το 2000 η Δύση διέκοψε τις σχέσεις της με το καθεστώς Μουγκάμπε, ο οποίος λίγο νωρίτερα κατέσχεσε τις τεράστιες εκτάσεις των λευκών για να τις μοιράσει, ως επί τω πλείστον, σε ημετέρους. Επειδή όμως οι νέοι ιδιοκτήτες δεν ήξεραν να διαχειριστούν σωστά τις καλλιεργήσιμες εκτάσεις, η χώρα διολίσθησε σε οικονομική κρίση με πληθωρισμό που κατέρριπτε παγκόσμια ρεκόρ. Ο ίδιος ωστόσο απέδιδε στη Δύση τις ευθύνες για τα κακώς κείμενα στην πατρίδα του.

Μετά από στρατιωτικό πραξικόπημα το 2017 ο Ρόμπερτ Μουγκάμπε παραιτήθηκε από το αξίωμά του, αφού πρώτα διασφάλισε αμνηστία, ελευθερία εξόδου από τη χώρα και αποζημίωση εκατομμυρίων. Τη νύχτα προς την Παρασκευή άφησε την τελευταία του πνοή σε νοσοκομείο τη Σιγκαπούρης.

Πηγή Deutsche Welle