29/10/2019
Το καθεστώς εξαγωγών όπλων είναι πολύ πιο αυστηρό στη Γερμανία. Με μια νέα συμφωνία με τη Γαλλία καθιερώνονται κοινοί κανόνες για εξαγωγές πολεμικού υλικού των δύο χωρών. Έτσι χαλαρώνουν οι όροι εξαγωγών από τη Γερμανία.
Η στάση της Γερμανίας και της Γαλλίας στις εξαγωγές πολεμικού υλικού είναι διαφορετική και σε ορισμένα σημεία αλληλοσυγκρουόμενη. Αυτό αλλάζει ριζικά. Υπάρχει πρόθεση και από τις δύο χώρες στο μέλλον η μια να μην μπαίνει εμπόδιο στα πόδια της άλλης κι αυτό περιλαμβάνεται σε συμφωνία ανάμεσα στις κυβερνήσεις των δύο χωρών, που εγκρίθηκε την περασμένη εβδομάδα από το γερμανικό υπουργικό συμβούλιο. «Φέρνει μεγαλύτερη ασφάλεια σε σημεία που για καιρό οι χώρες είχαν διαφορετικές απόψεις» δήλωσε η καγκελάριος Μέρκελ μέσα Οκτωβρίου, όταν επισκέφθηκε στην Τουλούζη τον πρόεδρο Μακρόν και συναντήθηκαν τα υπουργικά συμβούλια των δύο χωρών. Αλλά και ο Μακρόν δεν έκρυψε τον ενθουσιασμό του. «Στόχος είναι μια ισχυρή και κυρίαρχη Ευρώπη».
Γερμανογαλλικές εξαγωγές χωρίς βέτο
Στη συμφωνία οι δύο χώρες δεσμεύτηκαν να μην κάνουν χρήση βέτο, όταν η άλλη πλευρά θέλει να πουλήσει όπλα από συμπαραγωγή. Ισχύει ιδιαίτερα για το νέο άρμα μάχης MGCS και το μελλοντικό Future Combat Air System, ένα μαχητικό αεροσκάφος, που παράγουν από κοινού γερμανικές και γαλλικές πολεμικές βιομηχανίες. Και τα δύο προορίζονται για τους δικούς τους στρατούς ή για τρίτους. Η συμφωνία για κοινή παραγωγή υπάρχει από καιρό, σε αυτή θα προστεθούν και οι εξαγωγές χωρίς δεσμευτικούς όρους. «Για τους ελέγχους εξοπλισμών από γερμανικής πλευράς η συμφωνία θα αποβεί μοιραία» υποστηρίζει ο Μάρες Μπάλες από το International Center for Conversion BICC της Βόννης, ένα ινστιτούτο ερευνών για την ειρήνη. «Δεν λαμβάνονται αποφάσεις από γερμανικής πλευράς αλλά από γαλλικής, με τη Γερμανία σε ρόλο επικροτητή». Με καμιά άλλη χώρα η Γερμανία δεν συνεργάζεται σε αυτόν τον τομέα τόσο στενά όσο με την Γαλλία. Εδώ και δεκαετίες οι χώρες αναπτύσσουν μαζί οπλικά συστήματα, όπως το αεροσκάφος μεταφοράς Transall, ή τα αντιαρματικά όπλα Milan. Στην εξαγωγική τους στρατηγικού οι Γάλλοι συμπεριφέρονται διαφορετικά.
Η γερμανική κυβέρνηση σταμάτησε τις πολεμικές εξαγωγές στη Σαουδική Αραβία μετά τη δολοφονία του δημοσιογράφου Ζαμάλ Κασόγκι, ενώ η Γαλλία τις συνέχισε. Στην απαγόρευση εξαγωγών στη Γερμανία συμπεριελήφθησαν και εξαρτήματα γαλλικών και ευρωπαϊκών όπλων. Αυτό προκάλεσε τριβές με τη Γαλλία. Η κυβέρνηση χαρακτήρισε τη Γερμανία απρόβλεπτο εταίρο και απείλησε ότι θα κατασκευάζει όπλα «german free», δηλαδή χωρίς γερμανικά εξαρτήματα. Με τη νέα συμφωνία κατοχυρώνεται ότι η γερμανική κυβέρνηση δεν θα θέτει σε κίνδυνο μελλοντικά κοινά εξοπλιστικά πρότζεκτ, όπως τανκς και μαχητικά αεροπλάνα. Αλλά και η γερμανική πολεμική βιομηχανία ζητά από καιρό μια τέτοια συμφωνία επειδή η παραγωγή νέων οπλικών συστημάτων είναι δαπανηρή και χρονικά κοστοβόρα. Και επειδή οι ανάγκες των γερμανικών ενόπλων δυνάμεων και του γαλλικού στρατού δεν μπορούν να καλύψουν το κόστος γίνεται επιτακτική η ανάγκη να πωληθούν και σε τρίτες χώρες.
«Μια καταστροφή»
Η νέα γερμανογαλλική συμφωνία δεν καλύπτει μόνο τα οπλικά συστήματα ως σύνολο αλλά και τα εξαρτήματά τους. Όταν τα τελευταία δεν ξεπερνούν το 20% της αξίας του όπλου, τότε η άλλη χώρα πρέπει να δίνει άμεσα άδεια εξαγωγής, αναφέρεται στο κείμενο της συμφωνίας. «Αυτές οι λεγόμενες 'de minimis' ρήτρες (ήσσονος σημασίας) είναι προβληματικές», υποστηρίζει η Κάτια Κόιλ, εμπειρογνώμων των Πρασίνων σε θέματα εξοπλισμών. «Εκτός αυτού είναι δύσκολο να υπολογίσει κανείς τα κομμάτια ή να τα ελέγξει». Ο Ματίας Γιoν, από τη Διεθνή Αμνηστία, θεωρεί ότι συμφωνία αποτελεί συγχωροχάρτι για εξαγωγές μέσω της Γαλλίας με γερμανικά εξαρτήματα. «Ισχύει και για εξαγωγές οπλικών συστημάτων στη Σαουδική Αραβία, που κανονικά απαγορεύονται αυτήν την εποχή από τη Γερμανία. Από ανθρώπινης σκοπιάς η συμφωνία αυτή είναι μια καταστροφή».
Για τους αυστηρούς επικριτές εκείνο που βαρύνει περισσότερο είναι το γεγονός ότι με αυτόν τον τρόπο παρακάμπτονται οι σχετικά αυστηρές κατευθυντήριες γραμμές στη Γερμανία για εξαγωγές όπλων. Διότι μέχρι τώρα απαγορεύονται ρητά στη χώρα οι εξαγωγές σε άλλες χώρες, όπου γίνεται πόλεμος, καταπιέζεται ο πληθυσμός τους ή παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα. «Αυτή τη βασική αρχή αίρει η γερμανογαλλική συμφωνία», κατακρίνει η βουλευτής των Πρασίνων. «Τώρα ο κανόνας είναι ότι τίποτα δεν στέκεται εμπόδιο στις εξαγωγές εκτός εάν δεν έρχεται σε αντίθεση με τα εθνικά συμφέροντα».
Αλλά αυτό ακριβώς το σημείο, που περιέχει μιαν αντίφαση όταν θίγονται τα εθνικά συμφέροντα ασφάλειας μέσω των εξαγωγών όπλων, εκθειάζουν οι θιασώτες της συμφωνίας. Έτσι στο εξής οι εξαγωγών όπλων μπορούν να εμποδίζονταi σε «προβληματικές» χώρες. Η συμφωνία δεν καθιερώνει αυτοματισμούς, ισχυρίζονται, η κάθε περίπτωση εξετάζεται ξεχωριστά. Tις διαπραγματεύσεις αναλαμβάνει ένα μόνιμο σώμα, που συγκροτείται από τη Γερμανία και τη Γαλλία και συνεδριάζει μυστικά.
Πηγή Deutsche Welle
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου