Τούρκικο μοντέλο ποσοτικής χαλάρωσης

5/2/2020

Ρόλο δανειστή του τουρκικού κράτους έχει αναλάβει η Τράπεζα της Τουρκίας, καθώς αγοράζει κατά κόρον ομόλογα του τουρκικού δημοσίου τα οποία εγκαταλείπουν μαζικά οι ξένοι επενδυτές. Επιτυγχάνει έτσι μια τεχνητή συμπίεση του κόστους δανεισμού της χώρας, αλλά οι οικονομικοί αναλυτές θεωρούν υπερβολικές και επισφαλείς τις επιλογές της.

Πιο αναλυτικά, από τις αρχές Ιανουαρίου η κεντρική τράπεζα της γειτονικής χώρας έχει αγοράσει ομόλογα του τουρκικού δημοσίου συνολικής αξίας 1,9 δις τουρκικών λιρών (ποσό αντίστοιχο των 318 εκατ. δολαρίων). Το ποσό αυτό αντιστοιχεί περίπου στο 1/3 του συνόλου των ομολόγων που αγοράστηκαν στη διάρκεια του περασμένου έτους.

Σύμφωνα με επίσημα στοιχεία, την περασμένη εβδομάδα οι ξένοι επενδυτές προχώρησαν σε μαζικές πωλήσεις τουρκικών ομολόγων για πέμπτη συναπτή εβδομάδα. Έτσι, οι συνολικές εκροές από το περασμένο έτος έως σήμερα έχουν υπερβεί τα 3,3 δις δολάρια, ενώ έχει περιοριστεί στο ιστορικό χαμηλό του 11% το μερίδιο που κατέχουν οι ξένοι επενδυτές σε όσα ομόλογα του τουρκικού δημοσίου είναι σε τουρκικές λίρες. Θα πρέπει να τονιστεί πως η κεντρική τράπεζα ενισχύει τις αγορές της σε μια στιγμή που τα συνταξιοδοτικά ταμεία της χώρας και άλλοι θεσμικοί επενδυτές προσπαθούν να αυξήσουν τις τοποθετήσεις τους σε τουρκικό χρέος, αλλά δεν υπάρχουν αρκετά διαθέσιμα μακροπρόθεσμα ομόλογα.

Αιτία είναι ότι το τουρκικό υπουργείο Οικονομικών δεν έχει εκδώσει δεκαετή ομόλογα τους τελευταίους 18 μήνες και ούτε σχεδιάζει να προχωρήσει σε κάποια νέα έκδοση μακροπρόθεσμου χρέους τουλάχιστον μέχρι και τον Απρίλιο. Το αποτέλεσμα είναι να συμπιέζεται το κόστος δανεισμού της κυβέρνησης, με τις αποδόσεις των δεκαετών ομολόγων του τουρκικού δημοσίου να έχουν μειωθεί συνολικά κατά 193 μονάδες βάσης από την αρχή του έτους.

Σύμφωνα με τον Ερκιν Ισικ, οικονομολόγο της QNB Finansbank στην Κωνσταντινούπολη, η πολιτική αυτή της κεντρικής τράπεζας όχι μόνο ρυθμίζει τη ρευστότητα στο τραπεζικό σύστημα, αλλά παράλληλα επηρεάζει την τουρκική οικονομία, όπως ακριβώς επηρεάζουν μια οικονομία τα προγράμματα ποσοτικής χαλάρωσης.

Ο ίδιος οικονομολόγος υπογραμμίζει πως με τον τρόπο αυτόν η Τράπεζα της Τουρκίας διευρύνει τα περιθώρια ελιγμών των τουρκικών τραπεζών ώστε να μπορούν να επεκτείνουν τον δανεισμό τους. Μετά πέντε συναπτές μειώσεις των επιτοκίων της τουρκικής λίρας και δεδομένου ότι επιταχύνεται ο πληθωρισμός τους τελευταίους τρεις μήνες, το επίπεδο των επιτοκίων είναι στην πράξη αρνητικό.

Σύμφωνα με αναλυτές του Bloomberg, η νομισματική πολιτική που εφαρμόζει η κεντρική τράπεζα ενδέχεται, έτσι, να είναι πολύ πιο χαλαρή από όσο ενδείκνυται και τελικά να αποβεί επιζήμια.

Όπως τονίζει ο Λουτζ Ροχμέγερ, υπεύθυνος επενδύσεων στην Capitulum Asset Management στο Βερολίνο, «το ράλι των κρατικών ομολόγων της Τουρκίας δεν μπορεί να συνεχιστεί και οι ξένοι επενδυτές διατηρούν μεγάλες επιφυλάξεις τόσο για την οικονομική πολιτική όσο και γενικότερα για την πολιτική της Άγκυρας».

Ο ίδιος διευκρίνισε, μάλιστα, πως μεταξύ επενδυτών έχει επικρατήσει ανησυχία για το ενδεχόμενο να επιβάλει η Ουάσιγκτον κυρώσεις στην Τουρκία, οπότε ενδέχεται να μην μπορούν να μετατρέψουν τις τουρκικές λίρες σε άλλο νόμισμα ή ακόμη και να μπλοκαριστούν τα ομόλογα του τουρκικού δημοσίου.

Στα ύψη ο πληθωρισμός

Σχολιάζοντας τη νομισματική και την οικονομική πολιτική της Τουρκίας, ο Βίκτορ Ζαμπ, υπεύθυνος επενδύσεων στην Aberdeen Asset Management του Λονδίνου, υπογραμμίζει ότι «για τους ξένους επενδυτές τα ομόλογα του τουρκικού δημοσίου δεν φαίνονται πλέον ελκυστικά, καθώς η πολιτική της κεντρικής τράπεζας σε ό,τι αφορά τον πληθωρισμό προκαλεί ανησυχία, ενώ το νόμισμα της χώρας διατηρείται τεχνητά ισχυρό». Με την τοποθέτησή του αυτή συνοψίζει την προβληματική εικόνα της τουρκικής οικονομίας. Ο πληθωρισμός στην Τουρκία επιταχύνθηκε τον Ιανουάριο στο 12,15% υπερβαίνοντας τις προβλέψεις  και σημειώνοντας τον τρίτο συναπτό μήνα αύξησής του. Είχε προηγηθεί στη διάρκεια του περασμένου έτους η επιτυχία των τουρκικών αρχών να μειώσουν θεαματικά τον πληθωρισμό από τα δυσθεώρητα επίπεδα του 25% στα οποία είχε εκτιναχθεί το καλοκαίρι του 2018 εξαιτίας μιας ακραίας νομισματικής κρίσης. Σε ό,τι αφορά την ισοτιμία του τουρκικού νομίσματος, στην προσπάθειά τους να το στηρίξουν, οι κρατικές τουρκικές τράπεζες έχουν κυριολεκτικά πλημμυρίσει την αγορά με δολάρια σε μια περίοδο που το αμερικανικό νόμισμα παρουσιάζει μεγάλη αστάθεια. Οι κινήσεις αυτές εξώθησαν τον οίκο πιστοληπτικής αξιολόγησης S&P Global Ratings να καταχωρήσει την Τουρκία και τη νομισματική πολιτική που εφαρμόζουν οι τουρκικές αρχές σε «διακύμανση υπό διαχείριση». Σημειωτέον ότι στη διάρκεια του περασμένου έτους, οι τουρκικές αρχές προκάλεσαν τεχνητή έλλειψη ρευστότητας προκειμένου να εμποδίσουν τις μαζικές πωλήσεις τούρκικων τίτλων από τους ξένους επενδυτές.

Πηγή