Όχι ευρωομόλογο, αλλά... σαν ευρωομόλογο

6/4/2020

Η Ευρώπη δεν ομονοεί στην έκδοση ομολόγου για τον κορωνοϊό, αλλά και δεν μπορεί να μεινει απαθής. Πιθανός συμβιβασμός τα «χαλαρά» δάνεια μέσω του ESM.

Εννέα ευρωπαϊκές χώρες- μεταξύ αυτών η Γαλλία, η Ιταλία και η Ελλάδα- ζητούν την έκδοση ομολόγου για να αμβλυνθούν οι οικονομικές επιπτώσεις του κορωνοϊού. Με απλά λόγια: να εγγυηθούν οι χώρες της ευρωζώνης από κοινού ένα ομολογιακό δάνειο, αξιοποιώντας την πιστοληπτική ικανότητα των ισχυρών, ώστε να βοηθηθούν και οι αδύναμοι. Ωστόσο, Γερμανία, Αυστρία, Ολλανδία και Φινλανδία απορρίπτουν την πρόταση αυτή. Τους λόγους εξηγεί ο Γερμανός ευρωβουλευτής Μάρκους Φέρμπερ. «Για τη διάθεση των χρημάτων θα αποφάσιζε κάθε χώρα ξεχωριστά, αλλά για την αποπληρωμή θα είμαστε συνυπεύθυνοι όλοι μαζί», λέει ο Μάρκους Φέρμπερ στην Deutsche Welle. «Αυτό σημαίνει ότι η Γερμανία θα αναλάμβανε ευθύνη για επιλογές, στις οποίες δεν έχει δικαίωμα συναπόφασης. Επιπλέον δεν γνωρίζουμε ποιες ακριβώς είναι οι συνέπειες του κορωνοϊού που πρέπει να αντιμετωπίσουμε. Μπορείς να εντάξεις και τη μισθοδοσία των δασκάλων στα κονδύλια για τον κορωνοϊό; Όλα αυτά είναι πολύ ασαφή...»

Ο ευρωβουλευτής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος (ΕΛΚ) προτείνει να προσφύγουν οι ενδιαφερόμενοι στον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας (ESM) για την παροχή δανείων. Συνήθως όμως αυτά τα δάνεια συνοδεύονται από αυστηρούς όρους. Αναφέρουμε στον Μάρκους Φέρμπερ ένα παράδειγμα: προκειμένου να αποπληρωθούν δάνεια προς τον ESM πολλά νοσοκομεία στην Ελλάδα είχαν υποστεί περικοπές, με αποτέλεσμα σήμερα να γίνεται πιο δύσκολη η μάχη κατά του κορωνοϊού- πώς θα πούμε στους Έλληνες να πάρουν νέα δάνεια από τον ESM για να αντιμετωπίσουν τις συνέπειες του κορωνοϊού; Ο Γερμανός ευρωβουλευτής λέει ότι «στο πλαίσιο του ESM επιτρέπεται η χρηματοδότηση προληπτικών μέτρων για την υγεία (precautionary measures), χωρίς αυστηρούς όρους, χωρίς ελέγχους από την τρόικα. Αρκεί να διατεθούν τα χρήματα στον τομέα της υγείας και μόνον, για παράδειγμα στην πληρωμή υγειονομικού προσωπικού ή στην κατασκευή μονάδων νοσηλείας. Φυσικά πρέπει να επιστραφούν κι αυτά τα δάνεια, αλλά μην ξεχνάτε ότι ο ESM έχει πιστοληπτική ικανότητα ΑΑΑ, δίνει αρνητικά επιτόκια, προσφέρει καλύτερους όρους από εκείνους του εθνικού ομολόγου».

«Μεγάλης κλίμακας ρευστότητα» είναι ο στόχος

Ενόψει κρίσιμης διαπραγμάτευσης στο Eurogroup την Τρίτη η συζήτηση βρίσκεται σε πλήρη εξέλιξη και διχάζει ακόμη και τις πολιτικές «οικογένειες» στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Υπέρ του ομολόγου τάσσεται ο αντιπρόεδρος της Ευρωβουλής Ράινερ Βίλαντ, απέχοντας από τη γραμμή των Γερμανών Χριστιανοδημοκρατών. Την πρόταση υποστηρίζει και η ευρωβουλευτής της ΝΔ Μαρία Σπυράκη, άλλωστε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ένας από τους εννέα ηγέτες της ΕΕ που συνυπέγραψαν την κοινή διακήρυξη υπέρ των ευρωομολόγων. «Η απειλή που δεχόμαστε είναι συμμετρική και τα αποτελέσματα επηρεάζουν ήδη δραστικά τις οικονομίες των κρατών-μελών, άρα και την ευρωπαϊκή οικονομία» λέει η Ελληνίδα ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle. «Αυτό που επείγει είναι να βρεθεί συμβιβασμός για ένα εργαλείο δανεισμού, που θα προσφέρει μεγάλης κλίμακας ρευστότητα».

Με δεδομένη την αντίθεση της Γερμανίας οι Γάλλοι λένε ότι «η ονομασία δεν έχει τόση σημασία», άρα δέχονται «ευρωταμείο» αντί για «ευρωομόλογο», εφόσον εξασφαλίζεται ρευστότητα. Ή μήπως ο συμβιβασμός γίνεται στη βάση του ESM, όπως θέλει το Βερολίνο, αλλά με χαλάρωση των όρων δανεισμού, όπως θα επιθυμούσαν οι χώρες της νότιας Ευρώπης; «Διαβάζοντας πίσω από τις γραμμές της επιστολής των ηγετών για το ‘κορονω-ομόλογο’, δεν διαπιστώνει κάποιος καλόπιστος αναγνώστης ότι αποκλείουν τον ESM ως φορέα έκδοσης κοινού χρέους», λέει η Μαρία Σπυράκη. «Εκείνο το οποίο είναι αναγκαίο είναι να υπάρξει μεγάλη ρευστότητα και ταυτόχρονα να μην σταλεί το μήνυμα στις κοινωνίες ότι η ΕΕ, αντί να δώσει τη μέγιστη δυνατή αλληλεγγύη, ξαναοδηγεί ορισμένες οικονομίες σε περιβάλλον μνημονίων».

Από την πλευρά του ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου Δημήτρης Παπαδημούλης προβλέπει ότι «δεν θα υιοθετηθεί το ευρωομόλογο, θα πάμε σε συμβιβασμό που έχει γαλλικό άρωμα, αλλά και την αποδοχή του Βερολίνου με πιο ισχυρό δημοσιονομικό πακέτο μέσω ESM. Τo ζητούμενο είναι να έχει μηδενικό επιτόκιο και όχι μνημονιακούς όρους». Παράλληλα, ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ επικρίνει την πολιτική του Βερολίνου, λέγοντας ότι «είναι οχι μόνο εγωιστική, αλλα και μυωπικη, γιατί μεσοπρόθεσμα θα θίξει και τα ίδια τα γερμανικά συμφέροντα».

Συμμαχία των προθύμων για ευρωομόλογα;

Σε παρέμβασή του με άρθρο στη γαλλική εφημερίδα Le Monde o πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ Αλέξης Τσίπρας υποστηρίζει ότι, αν δεν επέλθει ομοφωνία στην ΕΕ, θα μπορούσαν να προχωρήσουν στην έκδοση ευρωομολόγου οι εννέα ηγέτες που το προτείνουν, χωρίς τη συναίνεση των υπολοίπων. Άλλη μία «συμμαχία των προθύμων» σε εποχές ευρωπαϊκής ασυνεννοησίας; Ο Γερμανός ευρωβουλευτής Μάρκους Φέρμπερ αμφιβάλλει για την αποτελεσματικότητα μίας τέτοιας πρωτοβουλίας. «Δεν νομίζω να γίνει αποδεκτή από τις αγορές», λέει. «Δεν θέλω να επικρίνω τις χώρες αυτές, αλλά, από τη στιγμή που με ρωτάτε, επισημαίνω ότι μόνο μία από τις εννέα χώρες έχει πιστοληπτική ικανότητα ΑΑΑ και συγκεκριμένα το Λουξεμβούργο, που δεν αντιπροσωπεύει μεγάλο μέρος του ευρωπαϊκού ΑΕΠ».

Ρεαλιστική καταγραφή και αιχμές για τη Γαλλία από τον Δημήτρη Παπαδημούλη: «Οι προτάσεις για ένα ευρωομόλογο χωρίς τη Γερμανία ενισχύουν μία διαπραγμάτευση, αλλά δεν πιστεύω οτι το Παρίσι είναι διατεθειμένο να ταυτιστεί με Ρώμη και Μαδρίτη, ερχόμενο σε ρήξη με το Βερολίνο» λέει ο αντιπρόεδρος του Ευρωκοινοβουλίου στην Deutsche Welle. «Ο Μακρόν αξιοποιεί την κριτική του Νότου, αλλά δεν ξεπερνά το όριο στη σχέση με το Βερολίνο, στο τέλος προσαρμόζεται ή και υποτάσσεται. Αυτό έχει καταστρέψει δύο προέδρους, Σαρκοζί και Ολάντ, ελπίζω να το σκεφτεί ο κ. Μακρόν».

Πηγή Deutsche Welle