Το Ναυαρίνο, η ανεξαρτησία και οι μεγάλες δυνάμεις

1/4/2021

Στον απόηχο των εορτασμών για την Επανάσταση του '21 η Welt ανατρέχει στη ναυμαχία του Ναυαρίνου.

Αρχικός σχεδιασμός των μεγάλων δυνάμεων δεν ήταν η ανεξαρτησία, αλλά η αυτονομία των ελληνικών εδαφών, χωρίς ωστόσο να αποκλείεται και μία άλλη έκβαση, υπενθυμίζει η εφημερίδα Die Welt: «Οι οδηγίες που είχαν λάβει οι ναύαρχοι άφηναν μεγάλα περιθώρια ερμηνείας. Προκειμένου ‘να τερματιστεί η αναρχία στην Ελλάδα', στόχος ήταν ‘ο εξαναγκασμός σε μία συμφωνία εκεχειρίας', η οποία όμως δεν θα διαταράσσει τις αγαθές σχέσεις με την Οθωμανική Αυτοκρατορία. Σε περίπτωση άρνησης θα μπορούσαν να ληφθούν ‘ενδεδειγμένα μέτρα' με τους επικεφαλής των στόλων να διαθέτουν ‘σημαντική ευχέρεια ως προς την επιλογή τους'. Σε αυτή τη συμφωνία είχαν καταλήξει οι εκπρόσωποι της Αγγλίας, της Γαλλίας και της Ρωσίας το 1827 στο Λονδίνο. Υπό την πίεση της διεθνούς κοινής γνώμης, που ζητούσε να σταματήσει επιτέλους το αιματοκύλισμα στην Ελλάδα, οι τρεις μεγάλες δυνάμεις είχαν επιλέξει τον ελάχιστο κοινό παρονομαστή για τα συμφέροντά τους. Από τη μία πλευρά έπρεπε να τερματιστούν το χάος και οι οικονομικές συνέπειες αυτού στην Ανατολική Μεσόγειο, από την άλλη πλευρά Αγγλία και Γαλλία ήθελαν να σταθεροποιήσουν την Οθωμανική Αυτοκρατορία, ώστε να εξακολουθεί να αποτελεί ανάχωμα στη ρωσική επέκταση προς τον Νότο».

Ο αρθρογράφος σημειώνει ότι «για τους Έλληνες η συμφωνία του Λονδίνου ήταν η σωτηρία που ήρθε κυριολεκτικά την τελευταία στιγμή. Στα πρώτα χρόνια της εξέγερσης απέναντι στους Οθωμανούς οι άτακτες δυνάμεις τους είχαν φανεί σχεδόν αντάξιες των Τούρκων. Αλλά ήταν αδύνατον να αντιμετωπιστεί ο σύγχρονα εκπαιδευμένος στρατός του αντιβασιλέα της Αιγύπτου, στον οποίο το 1824 ο Σουλτάνος ανέθεσε την καταστολή της εξέγερσης». Αποτέλεσμα της ναυμαχίας του Ναυαρίνου και της παρέμβασης των μεγάλων δυνάμεων: «Τα χερσαία στρατεύματα των Αιγυπτίων παρέμειναν αλώβητα, αλλά από τη στιγμή που ο στόλος είχε καταστραφεί, αναγκάστηκαν να διακόψουν τις επιχειρήσεις τον χειμώνα, ελλείψει ανεφοδιασμού. Τα υπόλοιπα τα ανέλαβαν οι στρατιωτικές δυνάμεις του Τσάρου, ο οποίος το 1828 κήρυξε πόλεμο στον Σουλτάνο. Οι Οθωμανοί θα πρέπει να ευγνωμονούν τους Άγγλους και τους Γάλλους, καθώς με παρέμβασή τους ο Τσάρος Νικόλαος σταμάτησε την προέλαση προς την Κωνσταντινούπολη, υπογράφοντας τη Συνθήκη της Αδριανούπολης. Σε αυτή ο Σουλτάνος συναινεί στη Συμφωνία του Λονδίνου του 1827, με τη διαφορά ότι το νέο ελληνικό κράτος- η Πελοπόννησος, η ηπειρωτική Ελλάδα μέχρι τον Βόλο και την Άρτα, καθώς και ορισμένα νησιά του Αιγαίου-- δεν κηρύσσεται απλώς αυτόνομο, αλλά ανεξάρτητο».

Πηγή Deutsche Welle