Άλφα, βήτα, γάμα ... Το αλφαβητάριο της πανδημίας

1/6/2021
 
Αλλάζουν οι ονομασίες για παραλλάξεις τις πανδημίας. Για πρώτη φορά η ονοματοδοσία θα γίνεται, για λόγους απλοποίησης, με γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου.

Ήταν μία απόφαση του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) που οφείλεται σε έναν πολύ συγκεκριμένο λόγο: η «ονοματοδοσία» με βάση τη χώρα ή την περιοχή, στην οποία πρωτοεμφανίστηκε ή επικράτησε μία μετάλλαξη του κορωνοϊού, θα μπορούσε να οδηγήσει σε διακριτική μεταχείριση ή ανάδειξη στερεοτύπων εις βάρος της. «Καμία χώρα δεν μπορεί να στιγματίζεται για την ανακάλυψη και καταγραφή μίας νέας μετάλλαξης της πανδημίας», δηλώνει η Μαρία φαν Κερκχόφε, επιδημιολόγος του ΠΟΥ. Η ρύθμιση θα ισχύει για όλες τις παραλλάξεις του ιού που κρίνονται είτε ιδιαίτερα επικίνδυνες, είτε για άλλους λόγους ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες από επιστημονικής απόψεως.

Με το νέο σύστημα λοιπόν η αποκαλούμενη «βρετανική μετάλλαξη» Β.1.1.7. θα ονομάζεται πλέον «Άλφα», η νοτιοαφρικανική μετάλλαξη Β.1351 «Βήτα», ενώ η βραζιλιανική P.1 θα αποκαλείται «Γάμα». Όσο για την ινδική παραλλαγή B.1.617 του κορωνοϊού, οι ειδικοί ήδη διακρίνουν δύο διαφορετικές παραλλαγές της: την ιδιαίτερα ανησυχητική B.1.617.2 που θα λάβει την ονομασία «Δέλτα» και την B.1.617.1, η οποία παρουσιάζει επιστημονικό ενδιαφέρον και καταχωρείται ως «Κάππα».

 
Οι δυσκολίες της τεχνικής ορολογίας

Όπως επισημαίνει η επιδημιολόγος Μαρία φαν Κερκχόφε, οι ελληνικοί χαρακτήρες δεν θα υποκαταστήσουν την περίπλοκη επιστημονική ορολογία, αλλά χρησιμοποιούνται «για να απλοποιήσουν την ορολογία στη δημόσια συζήτηση». Κατά την άποψη του ΠΟΥ οι αμιγώς τεχνικές ονομασίες έχουν άλλα πλεονεκτήματα, αλλά θεωρούνται δύσκολες στην εκφορά του λόγου και επιπλέον δεν απομνημονεύονται εύκολα, γι αυτό υπάρχει ο κίνδυνος να αποδοθούν με λάθος τρόπο. «Αυτό ήθελαν να αποφύγουν όσοι έδιναν σε μία μετάλλαξη του ιού το όνομα της χώρας στην οποία εντοπίστηκε, πλην όμως αυτή η τακτική μπορεί να οδηγήσει σε στιγματισμό και σε διακριτική μεταχείριση», λέει η επιδημιολόγος του διεθνούς οργανισμού. Προκειμένου να αποφευχθούν τέτοια απευκταία φαινόμενα και να διευκολυνθεί η επικοινωνία σε ό,τι αφορά τις μεταλλάξεις του κορωνοϊού, ο ΠΟΥ απευθύνει έκκληση σε εθνικές αρχές, μέσα ενημέρωσης και άλλους ενδιαφερόμενους να υιοθετήσουν τις νέες ονομασίες.

Ο βακτηριολόγος Μαρκ Πάλεν τονίζει ότι οι επιστήμονες είχαν εξετάσει και άλλες εναλλακτικές λύσεις, για παράδειγμα να δώσουν στις παραλλάξεις του ιού ονομασίες εμπνευσμένες από θεούς της ελληνικής αρχαιότητας ή να δημιουργήσουν νέες ονομασίες με βάση κλασικά πρότυπα. Τελικά οι σχετικές εισηγήσεις απορρίφθηκαν, καθώς πολλές από τις ονομασίες αυτές ήδη χρησιμοποιούνται για εμπορικά σήματα, επιχειρήσεις κλπ.

Υπενθυμίζεται ότι ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ έκανε λόγο, κάθε τόσο, για «κινεζικό» ιό, καθώς ο νέος κορωνοϊός εντοπίστηκε για πρώτη φορά στην πόλη Βουχάν της Κινας. Ακτιβιστές θεωρούν ότι εκεί οφείλεται ο αυξανόμενος αριθμός επιθέσεων εναντίον Ασιατών, που καταγράφεται τους τελευταίους μήνες στις ΗΠΑ. Τον Μάιο ο νέος Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν πέρασε από το Κογκρέσο έναν νόμο, που προβλέπει ποινική δίωξη για όσους υποκινούν μίσος εναντίον πολιτών ασιατικής καταγωγής.

Πηγή Deutsche Welle