Έκθεση- σοκ του ΔΝΤ: Παραδέχεται λάθη στο ελληνικό πρόγραμμα "διάσωσης"

5/6/2013

Η Ελλάδα δεν πληρούσε τρία από τα τέσσερα κριτήρια για να της δοθεί βοήθεια, αναφέρει το Ταμείο που παραδέχεται ότι θεωρούσε βιώσιμο το ελληνικό χρέος χωρίς να είναι

Σε ένα εσωτερικό έγγραφο, που επικαλείται η Wall Street Journal, με την επισήμανση "αυστηρώς εμπιστευτικό", το ΔΝΤ παραδέχεται ότι υποτίμησε τη ζημιά που έκανε στην ελληνική οικονομία η συνταγή της λιτότητας, που εφάρμοσε, καταδικάζοντας τη χώρα στην ύφεση για χρόνια.Το ΔΝΤ αναφέρει ακόμα ότι χαλάρωσε τους δικούς του κανόνες για να κάνει την έκρηξη χρέους στην Ελλάδα να φαίνεται βιώσιμη και ότι, εκ των υστέρων, η χώρα απέτυχε σε τρία από τα τέσσερα κριτήρια που θέτει το Ταμείο για να πληροί κάποια χώρα τις προϋποθέσεις για βοήθεια.

Μια έκδοση του εγγράφου, που εκπονήθηκε από το προσωπικό του ΔΝΤ και είναι σε γνώση της Wall Street Journal, αναμενόταν να κυκλοφορήσει δημοσίως την Πέμπτη.Κατά τα τελευταία τρία χρόνια, μια σειρά από ανώτερα στελέχη του ΔΝΤ, συμπεριλαμβανομένης της επικεφαλής του, Christine Lagarde, έχουν επανειλημμένα δηλώσει ότι το επίπεδο του χρέους της χώρας ήταν "βιώσιμο", ικανό να αποπληρωθεί στο ακέραιο και στην ώρα του.

Όμως, το έγγραφο περιγράφει τις αβεβαιότητες γύρω από την ελληνική διάσωση ως "τόσο σημαντικές που το προσωπικό δεν ήταν σε θέση να εγγυηθεί ότι το δημόσιο χρέος είναι βιώσιμο στα σίγουρα".Ο Διεθνής Οργανισμός παραδέχεται ότι ήταν περισσότερο αισιόδοξος από ό,τι έπρεπε για τις προοπτικές ανάκτησης της πρόσβασης της ελληνικής κυβέρνησης στη χρηματοδότηση της αγοράς, αλλά και την πολιτική της ικανότητα να εφαρμόσει τους όρους του προγράμματος διάσωσης.Πάντως εκπρόσωπος του ΔΝΤ αρνήθηκε να σχολιάσει σχετικά με την έκθεση, όπως έκανε άλλωστε και το ελληνικό Υπουργείο Οικονομικών.

Το έγγραφο αυτό είναι το πιο σημαντικό σε μια σειρά αναλύσεων του ΔΝΤ κατά τη διάρκεια των τελευταίων μηνών, που προσπαθούν να αξιολογήσουν τη συμμετοχή του οργάνου στην ευρωζώνη οικονομική κρίση.Πρόκειται για την πιο σημαντική από μια σειρά αναλύσεων που έχει δημοσιεύσει το ΔΝΤ τους τελευταίους μήνες σε μια προσπάθεια να αξιολογήσει την εμπλοκή του στην κρίση της ευρωζώνης.Το μεγαλύτερο όφελος από το «πακέτο» του 2010 δεν το καρπώθηκε τόσο πολύ η Ελλάδα όσο ευρύτερα η ευρωζώνη, αφήνεται να εννοηθεί στο έγγραφο. Η διάσωση ήταν μία κίνηση, η οποία «έδωσε στην ευρωζώνη χρόνο να χτίσει ένα τείχος προστασίας που θα προστάτευε τα υπόλοιπα ευάλωτα κράτη-μέλη και απέτρεψε πιθανές σοβαρές επιπτώσεις για την παγκόσμια οικονομία».

Το Ταμείο επικρίνει την καθυστέρηση στην αναδιάρθρωση του τεράστιου φορτίου χρέους της Ελλάδας που τελικά έλαβε χώρα το Μάιο του 2012, δύο χρόνια μετά την αρχική συμφωνία στήριξης της Ελλάδας.Όπως λέει, η μείωση του φορτίου του χρέους πριν το Μάιο του 2012 ήταν «πολιτικά δύσκολη» λόγω της αντίστασης που προέβαλλαν ορισμένες χώρες της ευρωζώνης, οι τράπεζες των οποίων διακρατούσαν σημαντικό μέρος του ελληνικού χρέους. Οι χώρες αυτές ανησυχούσαν παράλληλα πως το «κούρεμα» του χρέους θα έκανε την Ελλάδα να χαλαρώσει ως προς την εφαρμογή μεταρρυθμίσεων και πίστευαν πως το υψηλό χρέος ήταν ο μοχλός που θα πίεζε την κυβέρνηση να δράσει.

Το ΔΝΤ παραδέχεται επίσης πως η δική του ανάλυση για την μελλοντική εξέλιξη του χρέους ήταν λανθασμένη «κατά ένα μεγάλο βαθμό», καθώς η ανάλυση βιωσιμότητας του χρέους συμπεριλάμβανε εκτιμήσεις για τα stress tests, οι οποίες αποδείχτηκαν στη συνέχεια επιεικείς σε σχέση με τα πραγματικά αποτελέσματα των τεστ.

"Βολές" κατά της Κομισιόν

Το έγγραφο επίσης ασκεί κριτική στην Κομισιόν, άλλον έναν μεγάλο παίκτη-κλειδί για την κατάρτιση του ελληνικού πακέτου.
Συγκεκριμένα αναφέρει πως ο εκτελεστικός βραχίονας της Ευρωπαϊκής Ένωσης «έτεινε να χαράζει πολιτική βάσει των συγκλινουσών εκτιμήσεων, δεν είχε σημειώσει σημαντική επιτυχία στην εφαρμογή όρων δανείου… και δεν είχε εμπειρία στη διαχείριση κρίσης.

Προσθέτει ότι η Κομισιόν εστίασε περισσότερο στη «συμμόρφωση με τις νόρμες της Ε.Ε. παρά στην επίδραση στην ανάπτυξη» και «δεν ήταν σε θέση να συνεισφέρει σημαντικά στον καθορισμό των μεταρρυθμίσεων εκείνων που θα προωθούσαν την ανάπτυξη»«Κανένα από τα μέλη της τρόικας δεν φαινόταν να θεωρεί τη συμφωνία ιδανική», συνεχίζει το έγγραφο, σχολιάζοντας τον «ασυνήθιστο» διακανονισμό της τρόικας και σημειώνοντας ότι υπήρχαν σημαντικές διαφορές απόψεων εντός της τρόικας, ιδιαίτερα ως προς τις προβλέψεις για την ανάπτυξη».

Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη εκτροχιάστηκαν σημαντικά, ωστόσο η Ελλάδα καλούνταν να πετύχει τους ίδιους στόχους για τη μείωση του ελλείμματος. «Οι δημοσιονομικοί στόχοι έγιναν ακόμη πιο φιλόδοξοι από τη στιγμή που η ύφεση ξεπέρασε τις εκτιμήσεις. Επιπρόσθετα, άλλαξε το σημείο εκκίνησης», λέει το ΔΝΤ, προσθέτοντας ότι οι στόχοι και οι μακροοικονομικές προβλέψεις δεν αναθεωρήθηκαν για να αντικατοπτρίζουν αυτό που πραγματικά συνέβαινε στην Ελλάδα για 18 μήνες, έως το Δεκέμβριο του 2011.

Το ΔΝΤ είχε προβλέψει αρχικά πως η Ελλάδα θα χάσει το 5,5% της οικονομικής παραγωγής της την περίοδο 2009 –2012. Ωστόσο το πραγματικό ΑΕΠ συρρικνώθηκε κατά 15%. Το σχέδιο διάσωσης έκανε λόγο για ανεργία 15% το 2012 ενώ αυτή εκτοξεύτηκε στο 25%.

Η επιβράδυνση του ρυθμού της λιτότητας θα είχε βοηθήσει την ελληνική οικονομία αλλά δεν ήταν πολιτικά δυνατή, επισημαίνει το ΔΝΤ. «Αν και η πιο έγκαιρη προσαρμογή των στόχων θα είχε μετριάσει την ύφεση το πρόγραμμα θα απαιτούσε επιπρόσθετη χρηματοδότηση,» σημειώνεται στο έγγραφο με την επισήμανση πως ούτε το ΔΝΤ ούτε οι κυβερνήσεις της Ευρωζώνης ήταν έτοιμοι να δανείσουν περισσότερα χρήματα από τα 110 δισ. ευρώ που χορηγήθηκαν στην Ελλάδα εκείνη τη στιγμή.

Στο έγγραφο ασκείται κριτική στις ελληνικές κυβερνήσεις για αποτυχία εφαρμογής των δομικών οικονομικών μεταρρυθμίσεων οι οποίες θα μπορούσαν να έχουν δώσει ώθηση στον ιδιωτικό τομέα ενώ παράλληλα τονίζεται πως το κόστος της προσαρμογής μοιράστηκε με άνισο τρόπο στην κοινωνία. Ωστόσο, το ΔΝΤ παραδέχεται πως υπάρχουν ορισμένα ιστορικά προηγούμενα για το μέγεθος της μείωσης των δαπανών και της αύξησης της φορολόγησης που έπρεπε η Ελλάδα να εφαρμόσει για να πετύχει τους στόχους του προγράμματος.

Το ΔΝΤ δεν εξηγεί λεπτομερώς γιατί έκανε αυτές επιλογές ούτε γιατί συμφώνησε με τις αναλύσεις της τρόικας για τις οποίες τώρα ισχυρίζεται ότι ήταν λανθασμένες.Αντίθετα, επισημαίνει πως το προσωπικό του τόνισε με σαφήνεια τους κινδύνους στην εφαρμογή του ελληνικού προγράμματος.

Πιθανή η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές το 2014, λέει η Λαγκάρντ

Η γενική διευθύντρια του Διεθνούς Νομισματικού Ταμείου, Κριστίν Λαγκάρντ, δεν απέκλεισε το ενδεχόμενο επιστροφής της Ελλάδας στις αγορές το 2014, όπως δήλωσε κατά τη διάρκεια συνέντευξις της στη Wall Street Journal.

Μεταξύ άλλων, ανέφερε ότι «έχει υπάρξει μια θεμελιώδης αλλαγή στην ικανότητα της Ελλάδας να ανταποκρίνεται στις δεσμεύσεις του σχεδίου διάσωσης. Αυτό φέρνει την Ελλάδα στα πρόθυρα της ανάκτησης της εμπιστοσύνης των αγορών, για πρώτη φορά μετά το ξέσπασμα της οικονομικής κρίσης, γεγονός που θα την καταστήσει ενδεχομένως ικανή να αντλήσει χρήματα από τις αγορές».

Στη συνέχεια, η επικεφαλής του ΔΝΤ υποστήριξε ότι «υπήρξε μια τέτοια αλλαγή σε σύγκριση με τα τελευταία τρία χρόνια, ώστε οι επενδυτές θα το κοιτάξουν με μεγάλη προσοχή», ενώ επισήμανε ότι «το κρίσιμο στοιχείο είναι να συνεχιστεί η πολιτική δέσμευση και η εφαρμογή του προγράμματος».

Η κα Λαγκάρντ τόνισε ότι «οι μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας και η αναμόρφωση του τραπεζικού τομέα, επιτρέπουν στη χώρα να συνεχίσει να παράγει θετικά αποτελέσματα, σε αντίθεση με ό,τι συνέβαινε στο παρελθόν».

Τέλος, απέκλεισε το ενδεχόμενο εξόδου της Ελλάδας από το ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη τις παρούσες τάσεις και συνθήκες. «Δεν βλέπω πως θα μπορούσε να ανοίξει εκ νέου αυτή η συζήτηση από τη στιγμή που η Ελλάδα εφαρμόζει τις μεταρρυθμίσεις και οι Ευρωπαίοι έχουν εκφράσει σαφείς δεσμεύσεις» τόνισε χαρακτηριστικά, προσθέτοντας ότι «η Ελλάδα θα πρέπει να ολοκληρώσει τις μεταρρυθμίσεις σχετικά με το παραγόμενο προϊόν της χώρας και τις αγορές υπηρεσιών, να συνεχίσει την περιοριστική δημοσιονομική πολιτική και να βελτιώσει τη συλλογή φόρων».

Πηγή