FT: Γιατί η Ιαπωνία δεν είναι Ελλάδα

23/2/2010

Η Ιαπωνία παρά το μεγάλο της χρέος και τα προβλήματα της οικονομίας της δεν μπορεί να θεωρηθεί η "επόμενη Ελλάδα". Η χώρα διαθέτει υψηλά συναλλαγματικά αποθέματα και δυνατότητα καλύτερων χειρισμών.

Πού βρίσκεται η επόμενη Ελλάδα; Μία χώρα που αναφέρεται πολύ συχνά είναι η Ιαπωνία. Όμως γιατί -θα ρωτήσουν ορθώς οι επενδυτές- μία κυβέρνηση, που βρίσκεται αντιμέτωπη με έναν πληθυσμό ο οποίος γερνά και έχει υπερβολικό χρέος, μπορεί να δανείζεται με επιτόκιο 1,4% για τα 10ετή της ομόλογα, ενώ η Ελλάδα δανείζεται με επιτόκιο υψηλότερο του 6%;

Υπάρχουν απλές αλλά και περισσότερο περίπλοκες απαντήσεις σε αυτό το ερώτημα: Η απλή εξήγηση είναι ότι η Ιαπωνία εξακολουθεί να μάχεται με τον αποπληθωρισμό, ενώ το μεγαλύτερο μέρος των πωλήσεων κρατικών ομολόγων πραγματοποιείται στην εγχώρια αγορά της. Αντίθετα, η Ελλάδα θα πρέπει να βρει χρηματοδότες για το χρέος της στο εξωτερικό, ενώ παράλληλα είναι "δεμένη" με το ευρώ.

Η πώληση, δε, του χρέους είναι μόνο ένας τρόπος με τον οποίο οι κερδοσκόποι μπορούν να "παίξουν" με την ταλαιπωρημένη ελληνική οικονομία.

Η περίπλοκη απάντηση στο παραπάνω ερώτημα είναι ότι το χρέος της Ιαπωνίας δεν είναι τόσο υψηλό όσο νομίζουν οι περισσότεροι. Βάσει στοιχείων του ΟΟΣΑ, το μικτό χρέος της Ιαπωνίας φτάνει στο 197% του ΑΕΠ. Όμως το "καθαρό" χρέος -δηλαδή το στοιχείο που θα πρέπει να παρακολουθείται στενά- θα βρεθεί οριακά υψηλότερα από το 100% του ΑΕΠ φέτος. Δηλαδή, θα βρεθεί στο ίδιο επίπεδο με αυτό της Ιταλίας και ελαφρώς υψηλότερα απ' ό,τι της Ελλάδας και του Βελγίου.

Σύμφωνα, δε, με ακαδημαϊκή μελέτη της Barclays Capital, το ιαπωνικό χρέος από 62% του ΑΕΠ το 2002 βρίσκεται σήμερα στο 82% του ΑΕΠ, δηλαδή σε φυσιολογικό επίπεδο για μία ανεπτυγμένη οικονομία, η οποία αντιμετωπίζει την παγκόσμια κρίση.

Τρεις είναι οι λόγοι για τη διαφορά μεταξύ του μικτού και του καθαρού χρέους της Ιαπωνίας: Πρώτον, τα υψηλά συναλλαγματικά αποθέματα της χώρας θα πρέπει να αφαιρεθούν από τον υπολογισμό του χρέους. Δεύτερον, οι κρατικοί οργανισμοί αντιστοιχούν σε μεγάλο ποσοστό του εγχώριου δανεισμού και ως εκ τούτου και τα δικά τους περιουσιακά στοιχεία θα πρέπει να υπολογίζονται. Τρίτον, υπάρχει μία "περίεργη" τακτική σε ό,τι αφορά τον τρόπο με τον οποίο η ιαπωνική κυβέρνηση "μετρά" τις υποχρεώσεις της: οι μεταβιβάσεις κεφαλαίων μεταξύ διαφορετικών λογαριασμών δημιουργούν νέο χρέος, αλλά "σβήνουν" το παλιό. Όταν μετρά" κάποιος το μικτό χρέος, τότε λαμβάνει υπόψη του μόνο τις επισφάλειες.

Σαφώς η Ιαπωνία δεν είναι "καλός μαθητής" στη δημοσιονομική πειθαρχία. Αλλά δεν είναι και Ελλάδα.

Πηγή