Διχάζει η «Συμμαχία του Νότου»

14/9/2016

Προβληματισμό αλλά και θετικές αντιδράσεις προκαλεί στην Ευρώπη η υπό διαμόρφωση συμμαχία των μεσογειακών χωρών λίγες μέρες μετά τη σύνοδο κορυφής της Αθήνας. Σαφή μηνύματα για όλους κομίζει η κίνηση, εκτιμούν κάποιοι.

Ετερόκλητα τα πρώτα δημοσιογραφικά σχόλια: κάποιοι κάνουν λόγο για συνάντηση χωρίς ουσία, άλλοι για περαιτέρω «σοσιαλδημοκρατικοποίηση» του Αλέξη Τσίπρα και άλλοι για αξιοσημείωτη σύγκλιση των Νοτίων με στόχο να ανατραπεί η πολιτική της λιτότητας. Μάλιστα σε πρόσφατη ανταπόκριση από τη Ρώμη, η γερμανική εφημερίδα Frankfurter Allgemeine βλέπει τον «Ρέντσι στο πλευρό του Τσίπρα», εκτιμώντας ότι ο πρωθυπουργός της Ιταλίας εισέρχεται σε τροχιά σύγκρουσης με την Άνγκελα Μέρκελ. Από την πλευρά του, ο ιταλός επικεφαλής των ευρωπαίων σοσιαλιστών Τζιάνι Πιτέλα υποστηρίζει ότι η συμμαχία των Νοτίων δεν στρέφεται εναντίον κανενός, κομίζει όμως σαφή μηνύματα για όλους. Παράλληλα, στρέφει τα βέλη του στον πρώην πρόεδρο της Κομισιόν Ζοζέ Μανουέλ Μπαρόζο: «Δεν είναι μία συμμαχία εναντίον τρίτων, είναι μία συμμαχία που επιδιώκει μία άλλη πολιτική από εκείνη που ακολουθούσε η Επιτροπή Μπαρόζο» λέει ο ιταλός ευρωβουλευτής στην Deutsche Welle. Και εξηγεί: «Πρέπει να τερματιστεί η πολιτική λιτότητας του Μπαρόζο, γιατί έχει καταστρέψει την οικονομία, έχει αυξήσει την ανεργία και τα αδιέξοδα των πολιτών. Οι ηγέτες του Νότου δεν στρέφονται ενάντια στην Άνγκελα Μέρκελ ή σε οποιονδήποτε άλλον. Όμως η Άνγκελα Μέρκελ και οι υπόλοιποι ηγέτες της Βόρειας Ευρώπης πρέπει να αντιληφθούν ότι η λιτότητα δεν οδηγεί πουθενά».

Ο επικεφαλής του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος στο Ευρωκοινοβούλιο Μάνφρεντ Βέμπερ είχε εκφράσει επιφυλάξεις πριν καν πραγματοποιηθεί η Σύνοδος της Αθήνας. Την Τρίτη, μιλώντας στους δημοσιογράφους στο Στρασβούργο, φάνηκε πιο διαλλακτικός, επισημαίνοντας ότι ασφαλώς κάθε χώρα έχει δικαίωμα να κάνει τις απαραίτητες διαβουλεύσεις. Επέμεινε ωστόσο ότι υπάρχει ένας «σκληρός πυρήνας» δημοσιονομικής πολιτικής, που δεν επιδέχεται αλλαγές. «Οι βασικές γραμμές της πολιτικής μας είναι σταθερές. Δεν μπορεί να αμφισβητούμε όσα έχουμε συμφωνήσει και κυρίως το αποκαλούμενο εξάπτυχο (six-pack) και το δίπτυχο (two-pack) για την ενίσχυση του συμφώνου σταθερότητας και της δημοσιονομικής εποπτείας, που δίνουν τη δυνατότητα να ακολουθήσουμε έναν διαφορετικό δρόμο στην Ευρώπη μετά την κρίση, χωρίς να συσσωρεύουμε συνεχώς χρέη» δηλώνει ο Μάνφρεντ Βέμπερ, απαντώντας σε σχετική ερώτηση της Deutsche Welle.

Προβληματισμός για τις «ομαδοποιήσεις»

Τη Δευτέρα, μόλις τρεις μέρες μετά τη Σύνοδο της Αθήνας, ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Ντόναλντ Τουσκ βρέθηκε στη Μάλτα και δεν εξέφρασε κάποια όχληση για τη συμμετοχή της χώρας στην «ομάδα των Νοτίων». Αντιθέτως, δήλωσε ότι η Μάλτα μπορεί να συμβάλει στην αντιμετώπιση προκλήσεων όπως η προσφυγική κρίση και το Brexit. Για να λάβει την απάντηση, από τον πρωθυπουργό της Μάλτας Τζόζεφ Μουσκάτ, ότι και η ίδια η ΕΕ πρέπει να μεταρρυθμιστεί για να αντιμετωπίσει την πρόκληση του Brexit. Και αυτήν ακριβώς την ανάγκη υπογραμμίζει η Σύνοδος της Αθήνας, εκτιμά η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Αριστεράς στο Στρασβούργο Γκάμπι Τσίμερ: «Νομίζω, είναι λογικό να υπενθυμίζει κανείς κατ΄αυτόν τον τρόπο ότι χρειάζονται αλλαγές στη ΕΕ. Από ό,τι ακούω, ο κ. Γιούνκερ φαίνεται διατεθειμένος να προτείνει μεγαλύτερη ευελιξία στα δημοσιονομικά, ίσως και να εξαιρέσει δαπάνες για την παιδεία και για άλλους τομείς από το δημόσιο χρέος. Θα δούμε τί ακριβώς θα γίνει».

Μία διαφορετική τοποθέτηση από μία ασυνήθιστη προσωπικότητα: η δημοσιογράφος Μπάρμπαρα Σπινέλι, η οποία είχε εκλεγεί ευρωβουλευτής στην Ιταλία με τη Λίστα Τσίπρα (LˊAltra Europa con Tsipras), αλλά διαφοροποιήθηκε στη συνέχεια, λέει ότι είναι αντίθετη στη λογική των ομαδοποιήσεων. Την ίδια στιγμή ωστόσο δηλώνει ότι θα ήθελε κάτι περισσότερο από τη συγκεκριμένη «ομαδοποίηση», δηλαδή τη Συμμαχία των Νοτίων. «Εγώ θέλω να εκφράσω κάποια επιφύλαξη σε όλες αυτές τις ομαδοποιήσεις, αυτό αφορά και τη συνάντηση του Νότου» λέει η ιταλίδα ευρωβουλευτής. «Οι χώρες του Νότου λένε ότι υπερασπίζονται τις αξίες τους απέναντι στους κανόνες, αλλά αυτό δεν μου λέει κάτι. Το θέμα είναι να αλλάξουμε τους ίδιους τους κανόνες, να καταργήσουμε τους κανόνες εκείνους που επιβάλουν λιτότητα, χωρίς να λύνουν το πρόβλημα του χρέους».

Αναζητώντας συνταγές για την ελληνική οικονομία

Η επόμενη ευρωπαϊκή «ματιά» στην ελληνική πραγματικότητα αναμένεται στις 19 Σεπτεμβρίου, με την επίσκεψη αντιπροσωπείας από την επιτροπή περιφερειακής ανάπτυξης του Ευρωκοινοβουλίου σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη. Στην αντιπροσωπεία συμμετέχει και η γερμανίδα ευρωβουλευτής των Πρασίνων Τέρυ Ράιντκε, η οποία, μιλώντας στην Deutsche Welle, προτείνει μία διαφορετική, βιώσιμη ανάπτυξη για την Ελλάδα με καλύτερη αξιοποίηση ευρωπαϊκών κονδυλίων και έμφαση στην κοινωνική οικονομία: «Αυτό σημαίνει ότι δεν επιδοτούμε λίγο απ΄όλα, δεν κατασκευάζουμε τεράστιους αυτοκινητοδρόμους ή περιφερειακά αεροδρόμια, όπου θα προσγειώνεται ένα αεροπλάνο την ημέρα. Θέλουμε επενδύσεις με μακροπρόθεσμο όφελος. Βλέπουμε ότι πολλές φορές δεν χρειάζονται δισεκατομμύρια για αυτό. Χρειάζονται στοχευμένες επενδύσεις σε μικρές επιχειρήσεις και συνεταιριστικές μονάδες ή στην κοινωνική οικονομία, που αναπτύσσεται τον τελευταίο καιρό στην Ελλάδα».

Μέχρι στιγμής το πιο σημαντικό εργαλείο παρέμβασης για τις χώρες της κρίσης είναι το επενδυτικό πακέτο Γιούνκερ, που είχε ξεκινήσει με μία «μαγιά» δεκαέξι δισεκατομμυρίων ευρώ από κοινοτικά προγράμματα συν άλλα έξι δις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ), με στόχο να «μοχλεύσει» ιδιωτικά κεφάλαια συνολικού ύψους 315 δισεκατομμυριων. Αλλά αρκεί αυτό; «Δεν μπορεί να είμαστε ευχαριστημένοι, βλέποντας τι (ελάχιστο) ποσοστό της μόχλευσης έχει ενεργοποιηθεί μέχρι σήμερα» λέει η Τέρυ Ράιντκε. «Από την άλλη πλευρά, βλέπουμε ότι σε εποχές κρίσης τα διαρθρωτικά ταμεία είναι πλέον η μοναδική πηγή για χρηματοδότηση επενδύσεων στην Ελλάδα. Γι αυτό η Ευρώπη έχει μεγάλη ευθύνη στη διαχείρισή τους. Την ίδια στιγμή όμως πρέπει να δούμε πώς η Ελλάδα θα γίνει πιο ελκυστική για ιδιωτικές επενδύσεις. Έχουν γίνει πολλά βήματα, αλλά θέλουμε να αποκτήσουμε εικόνα για τα επόμενα βήματα, καθώς και για τις αλλαγές που ίσως χρειάζονται».

Πηγή Deutsche Welle