Έφτασε η ώρα της αλλαγής για τη Γερμανία

3/11/2019

Του Tony Barber

Το αποτέλεσμα των διεργασιών για την ανάδειξη της νέας ηγεσίας του SPD δείχνει πως η εποχή των «μεγάλων συνασπισμών» βαίνει προς το τέλος της. Ο ρόλος των Πρασίνων και τα τρία σενάρια για την κυβέρνηση μετά τις επόμενες εκλογές.

Η εκλογή δύο ελάχιστα γνωστών αριστερών στην ηγεσία του Σοσιαλδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας φέρνει πιο κοντά τη στιγμή που το έθνος πιθανότατα θα κυβερνάται από έναν συνασπισμό που δεν ξανάγινε στην 70ετή ιστορία της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας.

Με τις παρούσες τάσεις, το καίριας σημασίας μέλος ενός τέτοιου συνασπισμού θα είναι οι Πράσινοι, που έχουν αντικαταστήσει το SPD ως το κυρίαρχο κόμμα αριστερά του κέντρου. Ως αποτέλεσμα,  στον ορίζοντα του Βερολίνου μπορεί να βρεθούν μια λιγότερο άκαμπτη ανελαστική γραμμή για τους ισοσκελισμένους προϋπολογισμούς, μια πιο θαρραλέα προσέγγιση για τις δημόσιες επενδύσεις και περισσότερο ευφάνταστες ιδέες για την ευρωπαϊκή ενοποίηση.

Ο χρόνος αυτής της πολυαναμενόμενης αλλαγής παραμένει αβέβαιος. Θα μπορούσε να συμβεί ακόμα και του χρόνου, αναλόγως του για πόσο ακόμα θα παραμείνει γαντζωμένη στην εξουσία η καταρρακωμένη κυβέρνηση της καγκελαρίου Άγκελας Μέρκελ και του αν η Γερμανία θα πάει σε πρόωρες εκλογές.

Όμως το κρίσιμο σημείο είναι πως έρχεται αλλαγή. Μάλιστα, η Γερμανία πλησιάζει σε μια πολιτική μετάβαση που θα μπορούσε να είναι τόσο σημαντική όσο αυτή του 1969, όταν το SPD ηγήθηκε μιας κυβέρνησης για πρώτη φορά στην μεταπολεμική περίοδο, και του 1998, όταν οι Πράσινοι συμμετείχαν για πρώτη φορά στην ομοσπονδιακή κυβέρνηση.

Διότι δεν είναι μόνο η εποχή της κας Μέρκελ, καγκελαρίου από το 2005, που πλησιάζει στο τέλος της. Το ίδιο συμβαίνει και με την εποχή των «μεγάλων συνασπισμών» που ενώνουν το Χριστιανοδημοκρατικό της κόμμα με το SPD. Αυτή η συνεργασία είχε δώσει τρεις από τις τέσσερις κυβερνήσεις της Γερμανίας κατά την εποχή της Μέρκελ. Όμως η τρίτη κυβερνητική συνεργασία, στην οποία κατέληξαν οι δυο πλευρές μετά τις εκλογές στην Bundestag το 2017, έχει αποδειχθεί η πιο δυστυχής από όλες -και για τα δύο μέρη.

Στις εκλογές για την ηγεσία του SPD κέρδισαν οι Νόρμπερτ Βάλτερ-Μπόργιανς και Σάσκια Έσκεν, μετά από μια -ουσιαστικά- από τη βάση αριστερή διαμαρτυρία κατά του κατεστημένου του κόμματος και της συνεργασίας του με το CDU.

Πρόκειται για το πιο πρόσφατο σημάδι πως η φόρμουλα του μεγάλου συνασπισμού CDU – SPD έχει φτάσει στο τέλος της. Διότι το CDU περιλαμβάνει πολυάριθμους συντηρητικούς δυσαρεστημένους οι οποίοι, όπως οι αριστεροί εταίροι τους στο SPD, διαμαρτύρονται πως τέτοιοι συνασπισμού θολώνουν την διακριτή ταυτότητα του κόμματός τους.

Το SPD υστερεί στις δημοσκοπήσεις με την στήριξή του να ανέρχεται γύρω στο 15%, ανταγωνιζόμενο με τους δεξιούς λαϊκιστές της Εναλλακτικής για τη Γερμανία για την τρίτη θέση. Πρόκειται για μια εξευτελιστική θέση για το πιο σεβάσμιο σοσιαλδημοκρατικό κόμμα της Ευρώπης.

Άρα, το σκηνικό έχει στηθεί για μια αλλαγή μετά τις επόμενες εκλογές της Bundestag, που αναμένονται τον Σεπτέμβριο του 2021. Αν η νέα ηγεσία του SPD αποφασίσει να «βγάλει από την πρίζα» την κυβέρνηση της κας Μέρκελ, τότε οι Γερμανοί θα μπορούσαν να πάνε νωρίτερα στις κάλπες –στο πρώτο εξάμηνο του επόμενου έτους ή στις αρχές του 2021.

Η διενέργεια πρόωρων εκλογών κατά το δεύτερο εξάμηνο του επόμενου έτους δεν φαίνεται πιθανή διότι εκείνο το διάστημα η Γερμανία θα έχει την εξάμηνη εκ περιτροπής προεδρία της ΕΕ.

Σε κάθε περίπτωση, ο κατακερματισμός του γερμανικού κομματικού σκηνικού την τελευταία δεκαετία σημαίνει πως μια από τις τρεις εκδοχές συνασπισμού πιθανότητα θα έρθει στην εξουσία μετά τις επόμενες εκλογές της Bundestag.

Αναμφισβήτητα, ο πιο εύλογος είναι ένας συνασπισμός των Χριστιανοδημοκρατών και των Πρασίνων. Αυτή τη στιγμή είναι τα δυο δημοφιλέστερα κόμματα της Γερμανίας. Οι Πράσινοι δεν είναι μόνο το πιο εσωτερικά πειθαρχημένο κόμμα της αριστεράς στη Γερμανία, αλλά έχουν και έναν αξιόπιστο πιθανό υποψήφιο για την καγκελαρία, τον συν-ηγέτη του κόμματος Ρόμπερτ Χάμπεκ.

Η δεύτερη πιθανότητα είναι ένας ευρύς συνασπισμός αριστερά του κέντρου που θα ενώσει τους Πράσινους, το SPD και το ακροαριστερό κόμμα Die Linke. Μέχρι τώρα, τα πρώτα δυο κόμματα έχουν αρνηθεί να εξετάσουν το ενδεχόμενο να μοιραστούν την εξουσία σε εθνικό επίπεδο με το Die Linke, λόγω της ρίζας του στην πρώην κομμουνιστική Ανατολική Γερμανία και της έχθρας του έναντι του ΝΑΤΟ. Όμως ένας τέτοιος τρικομματικός συνασπισμός φαίνεται ο μόνος τρόπος για να έρθει στην εξουσία στη Γερμανία μια κυβέρνηση που θα είναι πραγματικά αριστερά του κέντρου.

Μια τρίτη πιθανότητα είναι ένας συνασπισμός του CDU, των Πρασίνων και των φιλελεύθερων Ελεύθερων Δημοκρατών. Όμως αυτή η επιλογή εξετάστηκε μετά τις εκλογές του 2017 χωρίς επιτυχία.

Το αποτέλεσμα ήταν ο τρίτος μεγάλος συνασπισμός CDU-SPD, ένας συνδυασμός που έχει απογοητεύσει τα ίδια τα κόμματα, την πλειοψηφία των ψηφοφόρων αλλά και τους συμμάχους της Γερμανίας στην ΕΕ.

Πηγή