Κύμα αντιδράσεων κατά της ΕΚΤ λόγω των αρνητικών επιτοκίων

4/12/2019

Ενώ εντείνεται παρασκηνιακά η διαμάχη στους κόλπους της ΕΚΤ γύρω από το ακανθώδες θέμα των αρνητικών επιτοκίων, όλο και περισσότερες τράπεζες αποφασίζουν να «σπάσουν το ταμπού» και να χρεώσουν αναλόγως τους λογαριασμούς των πελατών τους. Εκείνο όμως που σηματοδοτεί αλλαγή στάσης των ευρωπαϊκών τραπεζών, είναι η απόφαση μικρών γερμανικών τραπεζών να επιβάλουν τις χρεώσεις ακόμη και στους μικροκαταθέτες. Έως τώρα καμία τράπεζα δεν είχε διανοηθεί να επιβάλει αρνητικά επιτόκια σε καταθέσεις μικρότερες των 100.000 ευρώ. Σχετικό ρεπορτάζ του Bloomberg επικαλείται πηγές της ΕΚΤ που δεν κατονομάζει, και αναφέρει πως ορισμένοι υπουργοί Οικονομικών της ευρωζώνης έχουν αμφισβητήσει την πολιτική των αρνητικών επιτοκίων στο πλαίσιο εμπιστευτικών συζητήσεων για την κατάσταση της οικονομίας.

Οι διαμαρτυρίες τους επικεντρώνονται στις επιπτώσεις που συνεπάγονται τα αρνητικά επιτόκια για τις αποταμιεύσεις των Ευρωπαίων και για τα συνταξιοδοτικά ταμεία. Όπως τονίζει το Bloomberg, οι ενστάσεις που προβάλλουν οι υπουργοί Οικονομικών τυπικά δεν μπορούν να επηρεάσουν την ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα. Στην πράξη όμως, η ΕΚΤ αντλεί τη νομιμότητά της από τη συναίνεση των πολιτικών της ευρωζώνης, καθώς οι αποφάσεις της επηρεάζουν άμεσα τους Ευρωπαίους ψηφοφόρους. Οι διαφωνίες εκδηλώθηκαν, άλλωστε, αμέσως μετά την απόφαση που έλαβε η τράπεζα στις 12 Σεπτεμβρίου να μειώσει τα επιτόκια του ευρώ βαθύτερα σε αρνητικό έδαφος και συγκεκριμένα από το -0,4% στο -0,5%.

Μία ημέρα μετά, στο Eurogroup οι υπουργοί Οικονομικών του Βελγίου και του Λουξεμβούργου διαμαρτυρήθηκαν για τους κινδύνους που εγκυμονεί η πολιτική των αρνητικών επιτοκίων για τις τιμές των περιουσιακών στοιχείων. Σύμφωνα με αναφορά που συνέταξε ο Ολλανδός υπουργός Οικονομικών Φόπκε Χόκστρα, για το ολλανδικό Κοινοβούλιο, στις 9 Οκτωβρίου επίσης στο Eurogroup ο ίδιος επισήμανε τους «ενδεχόμενους κινδύνους για τους καταθέτες και για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα». Προειδοποίησε μάλιστα πως η νέα μείωση των επιτοκίων, που αποφασίστηκε τον Σεπτέμβριο, θα έχει «τεράστιες επιπτώσεις» στην Ολλανδία. Και βέβαια, οι διενέξεις στους κόλπους της ΕΚΤ δεν τελειώνουν εδώ. Στη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, οι επικεφαλής της γερμανικής Bundesbank, Γενς Βάιντμαν, και της Τράπεζας της Ολλανδίας, Κλάας Κνοτ, εναντιώθηκαν στην επανέναρξη του προγράμματος αγοράς ομολόγων και διαμαρτυρήθηκαν έντονα για λογαριασμό των ψηφοφόρων που δεν μπορούν να εισπράξουν τόκους στις αποταμιεύσεις τους.

Στη Γερμανία, άλλωστε, ο επικεφαλής της τοπικής κυβέρνησης της Βαυαρίας ζήτησε να απαγορευτεί η επιβολή αρνητικών επιτοκίων στις καταθέσεις των Γερμανών. Και φυσικά δεν λείπουν οι διαμαρτυρίες από τις ίδιες τις τράπεζες της ευρωζώνης. Προ ημερών, ο Καρλ φον Ρορ, επικεφαλής του γερμανικού τραπεζικού κολοσσού της Deutsche Bank, δήλωσε πως τα αρνητικά επιτόκια είναι «η μεγαλύτερη πρόκληση που αντιμετωπίζει ο ευρωπαϊκός χρηματοπιστωτικός κλάδος».

Την εκτίμησή του φαίνεται να επιβεβαιώνουν οι αποφάσεις ορισμένων γερμανικών τραπεζών. Η Volksbank Raiffeisenbank Fuerstenfeldbruck, μικρή περιφερειακή τράπεζα κοντά στο Μόναχο, παίρνει την τολμηρή απόφαση και επιβάλλει εφεξής αρνητικό επιτόκιο -0,5% σε όλους τους νέους πελάτες της από το πρώτο ευρώ. Μια άλλη μικρή τράπεζα, η Kreissparkasse Stendal, υιοθετεί παρεμφερή πολιτική επιβάλλοντας αρνητικά επιτόκια στους λογαριασμούς όσων πελατών της δεν έχουν άλλου είδους συναλλαγές μαζί της. Η νέα αυτή τακτική των δύο τραπεζών αφορά τους λογαριασμούς που δίνουν στους καταθέτες τη δυνατότητα απεριόριστων καθημερινών  αναλήψεων, δηλαδή στο είδος αποταμιευτικού λογαριασμού που προτιμά η πλειονότητα των Γερμανών. Σύμφωνα, άλλωστε, με την εφημερίδα Frankfurter Allgemeine Zeitung, μία από τις μεγαλύτερες κοινοπρακτικές τράπεζες της Γερμανίας, η Frankfurter Voksbank, προσανατολίζεται στο να επιβάλει αρνητικό επιτόκιο -0,55% σε όλους ανεξαιρέτως τους λογαριασμούς.

Πηγή